Dlaczego aktywność fizyczna ma znaczenie?

Regularna aktywność fizyczna wspiera znacznie więcej niż tylko zdrowie ciała – stanowi kluczowy element ogólnego dobrostanu, odporności i efektywności w środowisku pracy. Ruch pomaga utrzymać zdrowie układu krążenia, siłę mięśni i kości, mobilność stawów, wzmacnia odporność, sprzyja lepszemu snu oraz może poprawiać nastrój i funkcje poznawcze. Praca w środowisku akademickim często wiąże się z długimi okresami siedzenia – wykłady, badania, czynności administracyjne, spotkania, praca przy komputerze – dlatego tak ważne jest, aby pracownicy uczelni włączali ruch do codziennej rutyny.

Badania wśród pracowników uczelni pokazują, że regularna aktywność fizyczna wiąże się z poprawą dobrostanu emocjonalnego i psychologicznego, lepszą koncentracją i kreatywnością oraz mniejszą absencją (Szarek et al., 2024). W jednym z badań większa ilość czasu przeznaczona na aktywność fizyczną korelowała z wyższą samooceną dobrostanu, lepszym funkcjonowaniem zawodowym i niższą absencją (Szarek et al., 2024). Podobnie pracownicy dydaktyczni, którzy regularnie ćwiczyli, zgłaszali niższy poziom stresu zawodowego i większą satysfakcję z nauczania (Zhao et al., 2024). W szerszym kontekście środowisk pracy wykazano, że umiarkowana aktywność redukuje wyczerpanie emocjonalne i zwiększa satysfakcję osobistą (University of Michigan, 2024). Przeglądy systematyczne potwierdzają również, że gdy instytucje promują aktywność fizyczną i włączają ruch do codziennych obowiązków, pracownicy doświadczają poprawy dobrostanu, obniżonego poziomu stresu i lepszej ogólnej efektywności (Zhang et al., 2025).

Odżywianie i sen to ważne fundamenty dobrostanu fizycznego. Badania pokazują, że inicjatywy żywieniowe w miejscu pracy mogą pozytywnie wpływać na ogólny dobrostan pracowników. W pilotażowej interwencji wśród pracowników uczelni dieta bogata w mikroskładniki i oparta na produktach roślinnych przyniosła znaczącą poprawę jakości snu, jakości życia oraz objawów depresyjnych, co pokazuje, jak nawyki żywieniowe wspierają zarówno funkcjonowanie fizyczne, jak i psychologiczne (Sutliffe et al., 2018). Badania stylu życia społeczności uniwersyteckich podkreślają również, że wzorce żywieniowe i zachowania związane ze snem stanowią kluczowe elementy codziennej rutyny zdrowotnej. Na przykład badanie ankietowe wśród pracowników i studentów jednej ze szwajcarskich uczelni dokumentowało ich nawyki żywieniowe wraz z jakością snu, podkreślając znaczenie tych zachowań dla ogólnego dobrostanu, szczególnie w okresach wzmożonego stresu, takich jak lockdown związany z COVID-19 (Taeymans et al., 2021). Razem wyniki te pokazują, że zwracanie uwagi na zrównoważoną dietę i zdrową rutynę snu może realnie wspierać codzienne funkcjonowanie i ogólny dobrostan pracowników uczelni.

Sposoby wspierania dobrostanu fizycznego jako pracownik uczelni Poniżej przedstawiamy propozycje, które sprawdzają się w różnych instytucjach:

  • Wprowadzaj krótkie przerwy ruchowe w ciągu dnia: np. po każdej godzinie siedzenia wstań, przeciągnij się, przejdź się 2–5 minut.
  • Korzystaj z uczelnianych obiektów sportowych lub lokalnych partnerskich siłowni: umiarkowana aktywność aerobowa (np. szybki marsz, jazda na rowerze, pływanie) 2–3 razy w tygodniu plus ćwiczenia mobilizujące lub wzmacniające (trening z masą ciała, taśmy oporowe, joga) co najmniej raz w tygodniu. Zacznij od małych kroków i stopniowo rozwijaj nawyki.
  • Włączaj ruch w rutynę pracy: stój lub chodź podczas rozmów telefonicznych, wybieraj schody zamiast windy, trzymaj przy biurku taśmę oporową lub wałek do krótkich ćwiczeń.
  • Ustal realistyczne, stopniowe cele, które budują nawyk, zamiast dużych skoków: np. „dziś przejdę 15 minut”, zamiast „pobiegnę 5 km.” Małe sukcesy wzmacniają konsekwencję.
  • Obserwuj, jak się czujesz: łącz ruch z nastrojem, energią, jakością snu i regeneracją. Zauważane poprawy wzmacniają motywację.
  • Rozważ aktywności grupowe lub zespołowe (grupy spacerowe, zajęcia ruchowe w porze lunchu), które łączą dobrostan fizyczny i społeczny.
  • Stawiaj na proste, zbilansowane wybory żywieniowe w ciągu dnia – np. dodawanie owoców lub warzyw do posiłków albo wybieranie przekąsek opartych na naturalnych produktach – aby wspierać stabilną energię i ogólny dobrostan.
  • Przedkładaj regularność nad intensywność: nawet krótki, umiarkowany ruch jest korzystny; celem jest trwały nawyk, a nie perfekcyjna realizacja.
  • Ustal możliwie regularną rutynę snu (np. stałą porę kładzenia się spać, ograniczenie ekranów przed snem), aby wspierać koncentrację, regenerację i dobre funkcjonowanie następnego dnia.
  • Rozważ rozciąganie lub ćwiczenia mobilizujące wieczorem lub przed snem: wspierają one odpoczynek i regenerację, co przekłada się na lepszą efektywność następnego dnia.

Zasoby instytucjonalne i zewnętrzne, które możesz wykorzystać W ramach sojuszu lub sieci uczelni takie rozwiązania są zazwyczaj dostępne:

  • Uczelniane centra sportu i rekreacji: siłownie, baseny, zajęcia grupowe, sekcje sportowe. 
  • Portale i przewodniki dotyczące dobrostanu: np. wielouczelniany „Well-Being Guide for Staff” UNITE! oferujący praktyczne wskazówki dotyczące aktywności fizycznej, dbania o siebie i zdrowych nawyków. Unite University
  • Zewnętrzne platformy/aplikacje: narzędzia i programy cyfrowe wspierające aktywność fizyczną w miejscu pracy (np. aplikacje rejestrujące ruch, oferujące wyzwania, budujące zaangażowanie społeczne).

Podsumowanie

Dobrostan fizyczny jest podstawowym wymiarem zdrowego i zrównoważonego życia zawodowego w środowisku akademickim. Traktując ruch nie jako dodatek, lecz jako część codziennego rytmu pracy, wspierasz swoje ciało, umysł, efektywność oraz ogólną jakość życia. Niezależnie od tego, czy jest to 10-minutowy spacer, trening na siłowni czy kilka ćwiczeń przy biurku – każdy krok i każda minuta mają znaczenie. Oprócz regularnej aktywności fizycznej, zbilansowana dieta i zdrowa rutyna snu wspierają codzienne funkcjonowanie, poziom energii i długoterminowy dobrostan. Badania pokazują, że wartościowe odżywianie może poprawiać jakość snu i ogólną jakość życia, a dobry sen jest niezbędny dla koncentracji i regeneracji.

Zdjęcie: Vitaly Gariev, Unsplash

Bibliografia i dodatkowe źródła

Schaller A., Stassen G., Baulig L., Lange M. (2024). “Physical activity interventions in workplace health promotion: objectives, related outcomes, and consideration of the setting - a scoping review of reviews.” Frontiers in Public Health. Link: https://www.frontiersin.org/journals/public-health/articles/10.3389/fpubh.2024.1353119/full

Sutliffe, J. T., Carnot, M. J., Fuhrman, J. H., Sutliffe, C. A., & Scheid, J. C. (2018). A worksite nutrition intervention is effective at improving employee well-being: A pilot study. Journal of Nutrition and Metabolism, May 2018, Article 8187203. https://doi.org/10.1155/2018/8187203

Szarek S., Bombiak E., Wysokińska A. (2024). “The Role of Physical Activity in the Improvement of Well-Being – the Case of University Staff.” Journal of Modern Science, 56(2), 263-284. DOI:10.13166/jms/188741. Link: https://doi.org/10.13166/jms/188741

Taeymans, J., Luijckx, E., Rogan, S., Haas, K., & Baur, H. (2021). Physical activity, nutritional habits, and sleeping behavior in students and employees of a Swiss university during the COVID-19 lockdown period: Questionnaire survey study. JMIR Public Health and Surveillance, 7(4), e26330. https://doi.org/10.2196/26330

Zhang S., Nie M., Peng J., Ren H. (2025). “Effectiveness of Physical Activity-Led Workplace Health Promotion Interventions: A Systematic Review.” Healthcare, 13(11):1292. DOI:10.3390/healthcare13111292. Link: https://www.mdpi.com/2227-9032/13/11/1292

Zhao M., Yu Y., & Sin K. F. (2024). “The moderating effect of physical exercises on job stress, emotional intelligence, and teaching satisfaction among Chinese University teachers.” Humanities and Social Sciences Communications, 11, Article 599. DOI:10.1057/s41599-024-03108-z. Link: https://doi.org/10.1057/s41599-024-03108-z

Sciences Communications, 11, Article 599. DOI:10.1057/s41599-024-03108-z. Link: https://doi.org/10.1057/s41599-024-03108-z