„Nauka wg Eulera, Bernoulliego i Hella” – relacja ze spotkania podsumowującego projekt konserwacji i digitalizacji starych druków | Politechnika Gdańska

Wydarzenie otworzyła dyrektorka Biblioteki PG dr Anna Dąbrowska wraz z panią prorektor. Następnie zostały wygłoszone cztery zaplanowane prelekcje. Pracownicy BPG przybliżyli historię i znaczenie naukowe księgozbioru starych druków. Ponadto przedstawili szczegóły realizacji obecnego i wcześniejszych projektów ministerialnych, podzielili się swoimi doświadczeniami zdobytymi w trakcie wieloletnich działań. Natomiast zaproszeni goście zaprezentowali zadania konserwatorskie i ich znaczenie dla zachowania unikatowego księgozbioru. Uchylili rąbka tajemnicy, wprowadzając uczestników w warsztat pracy konserwatora i magiczny świat dawnej książki. Ostatnia prezentacja przeniosła publiczność ze świata książki drukowanej do jej cyfrowej wersji. Ukazała możliwości dalszego wykorzystania dzieł udostępnionych w bibliotece cyfrowej przez instytucje kultury. Spotkaniu towarzyszyła wystawa promująca efekty projektu wraz z najcenniejszymi zbiorami biblioteki.

Spotkanie podsumowujące było jednym z zadań z harmonogramu działań w projekcie „Nauka wg Eulera, Bernoulliego i Hella – konserwacja i digitalizacja wybranych zbiorów BPG” realizowanym w ramach programu Społeczna Odpowiedzialność Nauki: wsparcie dla bibliotek naukowych. Projekt ten zakładał przeprowadzenie renowacji 16 woluminów książek z księgozbioru BPG, następnie ich digitalizację i nieodpłatne udostępnienie wykonanych skanów na stronach Pomorskiej Biblioteki Cyfrowej (https://pbc.gda.pl/) i biblioteki Polona (https://polona.pl/).

Do projektu zostały wytypowane unikatowe dzieła, które przetrwały do naszych czasów i są rejestrowane w nielicznych bibliotecznych katalogach na świecie. Dzieła stanowią doskonałą bazę źródłową dla badaczy historii kultury i nauki, a także dziedzictwa kulturalnego Gdańska, regionu i Europy. Na szczególną uwagę zasługują publikacje, których twórcami są wspaniałe umysły okresu baroku i oświecenia, m.in. trzytomowe dzieło „Dioptricae”, Ps. 1–3, (1769–1771) Leonharda Eulera, w którym autor opisał właściwości soczewek, budowę teleskopu i mikroskopu. „Architectonischen Wercken bestehend in allerhand Grund-Haupt-Rissen u. Profilen unterschiedener gebaude” t. 5 (ok. 1729) Johanna Rudolpha Fäscha przedstawia rzuty i profile budynków użyteczności publicznej i pałaców, ich fasady oraz detale architektoniczne. Nawet dziś praca ta stanowi doskonałe źródło wiedzy dla konserwatorów zabytków oraz pasjonatów historii myśli architektonicznej. Kolejne dzieło wyróżniające się w zbiorze to „Ephemerides astronomicae anni 1774 ad meridianum vindobonensem […]” (1773) Maximilianusa Hella, będące jednym z największych osiągnięć autora. Praca ta bowiem jest częścią serii roczników astronomicznych wydawanych w latach 1757–1791. Tego typu dzieła w XVIII wieku należały do nielicznych wydawanych wtedy w Europie. Dla historii Gdańska i rozwoju nauki ważną pracą jest publikacja Nathanaela Matthaeusa de Wolfa „Observationes astronomicae factae Dantisci, ab anno 1774 ad annum 1784” (1775). Gdański przyrodnik, astronom i lekarz opisał stworzone przez siebie stanowisko obserwacji meteorologicznych usytuowane na Biskupiej Górce oraz instrumenty astronomiczne, w jakie było ono wyposażone.

Obok zadań związanych z zachowaniem cennego księgozbioru udało się także powiększyć przestrzeń macierzy dyskowej PBC o ok. 13 TB, dzięki czemu możliwe jest udostępnianie danych i obrazu w wysokiej jakości. Ponadto zostały przygotowane foldery informacyjne w języku polskim i angielskim oraz zestaw zakładek do książek zawierające wybrane elementy graficzne ze starych druków.

Tytuł projektu: „Nauka wg Eulera, Bernoulliego i Hella – konserwacja i digitalizacja wybranych zbiorów BPG”
Program MNiSW: Społeczna Odpowiedzialność Nauki: wsparcie dla bibliotek naukowych
Wartość projektu: 191 455,27 zł
Kwota dofinansowania: 156 851,20 zł
Liczba odrestaurowanych obiektów: 16 woluminów
Liczba udostępnionych publikacji w bibliotece Polona: 16 woluminów
Liczba opisów bibliograficznych w formacie MARC21: 16
Liczba opisów bibliograficznych w formacie Dublin Core: 16
Liczba wykonanych i udostępnionych skanów w PBC: 5689
Zakładki do książek, dwujęzyczne foldery promocyjne, wystawa informująca o projekcie i jego wynikach

Kamila Kokot-Kanikuła   kamila.kokot@pg.edu.pl
Anna Sobolewska  anna.sobolewska@pg.edu.pl