MIT, Oxford, Cambridge … czy Politechnika Gdańska dogania światową czołówkę? | Politechnika Gdańska

Tab. 1 Uczelnie uwzględnione w porównaniu

Po ustaleniu analizowanej grupy Uczelni, określono jakie dane zostaną porównane. Na potrzeby analizy, wykorzystane zostały wskaźniki bibliometryczne dostępne w systemie SciVal, bazującym na danych znajdujących się w bazie Scopus (ranking QS World University Rankings wykorzystuje to samo źródło danych).

Lista wskaźników bibliometrycznych wykorzystanych w porównaniu:

1. %udział publikacji w TOP10% percentylu cytowań (Output in Top 10% Citation Percentiles %)
2. %udział publikacji w TOP10% najlepszych czasopism według CiteScore (Publications in Top 10% Journal Percentiles by CiteScore Percentile %)
3. Znormalizowany wskaźnik cytowań (Field-Weighted Citation Impact - FWCI)
4. %udział współpracy międzynarodowej (International Collaboration %)
5. Liczba wyświetleń per publikacja (Views per Publication)

Przed przystąpieniem do właściwego porównania dokonano zestawienia kluczowych informacji nt. wybranych Uczelni, tak by mieć pełen obraz porównywanych Uczelni i zrozumieć z czego mogą wynikać ewentualne różnice.

Zweryfikowana została liczebność kadry akademickiej, w tym liczba pracowników badawczych (tzw. Research Staff). Pierwsze co można zauważyć, to bardzo duża różnica w wielkości Uczelni – liczba pracowników zatrudnionych na uczelniach z grupy TOP5 jest średnio ponad 5x większa od liczby pracowników PG. Jeszcze większa różnica widoczna jest w liczbie pracowników badawczych (tzw. Research Staff), tutaj różnica jest 2x większa niż różnica w łącznej liczbie pracowników. Widać to wyraźnie w %udziale Research Staff względem łącznej liczby NA zatrudnionych na Uczelniach. Udział Research Staff w przypadku PG wynosi – 23,7%, natomiast średnia dla grupy TOP5 to 57%, czyli ponad 2x więcej (na potrzeby powyższej analizy przyjęto następujące założenie – liczba Research Staff na PG liczona jest jako liczba wszystkich pracowników badawczych + 30% z liczby pracowników badawczo-dydaktycznych).

Tab. 2 Porównanie liczby pracowników Uczelni

źródło: opracowanie własne (stan na dzień 31.12.2022 r.)

Kolejnym logicznym krokiem było porównanie liczby studentów i odniesienie jej do liczby nauczycieli akademickich (tzw. Academic Staff) i tutaj zauważalna jest różnica w liczbie studentów przypadających na jednego NA. Dla PG=14,28, natomiast w grupie TOP5 średnia liczba studentów przypadających na 1 NA=9,57 (na potrzeby powyższej analizy przyjęto następujące założenie – liczba Academic Staff na PG liczona jest jako liczba wszystkich pracowników dydaktycznych + 70% z liczby pracowników badawczo-dydaktycznych).

Tab. 3 Porównanie liczby studentów per NA (Academic Staff)

źródło: opracowanie własne (stan na dzień 31.12.2022r.)

Największe zróżnicowanie zauważyć można porównując budżety uczelni. Wydatki Uczelni z grupy TOP5 w porównaniu do wydatków PG są 37x większe (porównując medianę wydatków). Natomiast porównując średnią wartość wydatków z grupy TOP5 (5 464 871 450 EUR)  do wysokości wydatków PG (103 700 203 EUR) różnica znacząco wzrasta i wysokość wydatków na uczelniach z grupy TOP5 jest 52 x większa.

Tab. 4 Porównanie budżetów Uczelni

źródło: baza ETER/opracowanie własne

Ostatnim elementem przybliżającym specyfikę analizowanych Uczelni jest ich aktywność publikacyjna. Widoczna jest różnica w liczbie publikacji pomiędzy Uczelniami z grupy TOP5, a PG. Należy jednak pamiętać, że różnica ta w dużej mierze wynika z większej liczby nauczycieli oraz jeszcze większej różnicy w udziale pracowników badawczych. Trzy Uczelnie z grupy TOP5 mają zbliżoną średnią liczbę publikacji per Research Staff do polskich PG, natomiast Harvard oraz Stanford University mają wyraźnie wyższą liczbę publikacji przypadających na jednego pracownika badawczego Uczelni (Research Staff).

Tab. 5 Porównanie aktywności publikacyjnej

źródło: SciVal/opracowanie własne (stan na dzień 17.01.2024r.)

Z powyższego porównania wywnioskować można, iż Politechnika Gdańska znacząco różni się od Uczelni znajdujących się w gronie TOP5 Uniwersytetów na świecie (zgodnie z rankingiem QS World University Rankings 2024). Uczelnie należące do światowej czołówki:

• posiadają najczęściej kilkuset letnią tradycję i doświadczenie co bezpośrednio wiąże się także z większym prestiżem tych Uczelni,
• są znacząco większe (większa liczba pracowników i studentów),
• liczba studentów przypadających na NA jest z reguły niższa,
• Uczelnie te dysponują wielokrotnie większymi budżetami,
• ich aktywność publikacyjna w przeliczeniu na pracowników badawczych Uczelni, nie zawsze jest większa od aktywności PG.

Przechodząc do właściwego porównania, poniżej zamieszczone zostały wykresy porównawcze, przedstawiające jak na przestrzeni ostatnich 10 lat (lata 2014-2023) zmieniały się wskaźniki bibliometryczne dla analizowanej grupy Uczelni. Wszystkie zaprezentowane poniżej wykresy przedstawiają wartości procentowe (%) lub też wartości wskaźników znormalizowanych, zatem niema potrzeby ich odnoszenia do liczby pracowników danej Uczelni.

Uczelnie z grupy TOP5 oznaczone zostały kolorami w niebieskich odcieniach. Politechnika Gdańska oznaczona została kolorem czerwonym. Na wszystkich przedstawionych poniżej wykresach, prezentujących kluczowe wskaźniki bibliometryczne, widać wyraźną poprawę ich wartości na PG, szczególnie w ostatnich latach.

%udział publikacji w TOP10% percentylu cytowań - na PG wzrósł z poziomu 6,7% w 2014r. do poziomu 21,8% w 2023r. – jest to ponad trzykrotny wzrost, podczas gdy w tym samym czasie udział ten na TOP5 Uczelniach systematycznie spadał. W 2023r. PG uzyskała najwyższą wartość wskaźnika spośród wszystkich porównywanych Uczelni.

 Wykres nr 1. %udział publikacji w TOP10% percentylu cytowań (Output in Top 10% Citation Percentiles %), SciVal

%udział publikacji w TOP10% najlepszych czasopism według CiteScore – na PG wzrósł z poziomu 17,4% w 2014r. do poziomu 35,7% w 2023r. – jest to przeszło dwukrotny wzrost, dzięki czemu PG znacząco zbliżyła się do najlepszych Uczelni na świecie.

 Wykres nr 2. %udział publikacji w TOP10% najlepszych czasopism według CiteScore (Publications in Top 10% Journal Percentiles by CiteScore Percentile %), SciVal

Znormalizowany wskaźnik cytowań (FWCI) – wartość tego wskaźnika na poziomie = 1,00 oznacza, iż cytowalność (wpływ badań) jest na średnim poziomie światowym. Im więcej wynosi jego wartość, tym lepiej. W ostatnich latach wartość wskaźnika FWCI systematycznie poprawia się na PG, co oznacza systematyczną poprawę istotności badań prowadzonych na Politechnice Gdańskiej.

 Wykres nr 3. Znormalizowany wskaźnik cytowani (Field-Weighted Citation Impact - FWCI), SciVal

%udział współpracy międzynarodowej – na PG wzrósł od poziomu 23,5% do poziomu 51,0%, co jest także ponad dwukrotnym wzrostem. W roku 2023, jest to poziom zbliżony do Harvard University (51,4%).

Wykres nr 4. %udział współpracy międzynarodowej (International Collaboration %), SciVal

Liczba wyświetleń per publikacja – PG w ostatnich 3 latach systematycznie odnotowuje liczbę wyświetleń per publikacja na poziomie wyższym od Uniwersytetów należących do grona TOP5 Uczelni na świecie.

Wykres nr 5. Liczba wyświetleń per publikacja (Views per Publication), SciVal

Na koniec, po przeczytaniu tego artykułu, ktoś może zadać sobie pytanie - skoro robimy tak duże postępy, to dlaczego cały czas polskie Uczelnie znajdują się na końcu światowych rankingów?

Jak zwykle to bywa, nie jest to takie proste i wynika z wielu przyczyn, poniżej przedstawiamy kilka kluczowych:

• Rankingi światowe (tj. QS, THE) opierają się przede wszystkim na ankietach reputacyjnych, które są wskaźnikami subiektywnymi. W rankingu QS stanowią one łącznie 45% wagi (Tab. 6), natomiast w rankingu THE World University Rankings 2024 - 33%. Uczelnie te cieszą się bardzo dużą rozpoznawalnością i prestiżem, co w dużej mierze wynika z ich wieloletniej tradycji liczonej w setkach lat
• mniejsze znaczenie mają analizowane w powyższym artykule wskaźniki bibliometryczne, które dla odmiany są wskaźnikami obiektywnymi. Przykładowo w rankingu QS stanowią one łącznie 25% wagi (Tab. 6), z kolei w rankingu THE stanowią one łącznie 32,5% wagi
• na pozycję w rankingu duży wpływ ma także poziom umiędzynarodowienia Uczelni - oprócz umiędzynarodowienia publikacji istotne jest także umiędzynarodowienie kadry akademickiej oraz studentów, co jak dobrze wiemy na PG oraz ogólnie w Polsce jest na dużo niższym poziomie niż w innych zachodnioeuropejskich krajach, wynika to przede wszystkim z uwarunkowań historycznych Polski, ale jak zaobserwować można na wykresie nr 5., Politechnika Gdańska robi w ostatnich latach bardzo duże postępy w tym względzie, przynajmniej w zakresie umiędzynarodowienia publikacji
• duże znaczenie w rankingu ma także finansowanie Uczelni, co bezpośrednio przekłada się na wiele innych aspektów funkcjonowania Uczelni - jak zauważyliśmy w (Tab. 4) poziom finansowania polskich uczelni znacząco odbiega od kwot, którymi dysponują Uczelnie należące do światowej czołówki
• ostatni kluczowy element mający wpływ na niższą pozycję PG oraz pozostałych polskich Uczelni jest to, iż obecne rankingi bazują na danych sprzed kilku lat - rankingi QS World 2024 oraz THE World 2024 bazują na danych z roku akademickiego 2021/2022. Jak można natomiast zauważyć na załączonych wykresach, to właśnie w ostatnich latach PG robiła największe postępy.

Tab. 6 Ranking QS World 2024 - użyte wskaźniki i ich wagi

źródło: https://support.qs.com/hc/en-gb/articles/4405955370898-QS-World-University-Rankings-

Wracając do pytania postawionego na początku artykułu „Czy Politechnika Gdańska dogania światową czołówkę Uczelni?”

Pomimo wielu różnic które nas dzielą, Politechnika Gdańska przynajmniej pod względem analizowanych w powyższym artykule kluczowych wskaźników bibliometrycznych, wyraźnie przyspieszyła na przestrzeni kilku ostatnich lat i wyraźnie goni światową czołówkę!

Źródła:

1. SciVal - https://scival.com/home
2. Ranking QS World University Rankings 2024 - https://www.topuniversities.com/
3. Baza ETER (European Tertiary Education Register) - https://www.eter-project.com/
4. RAD-on - https://radon.nauka.gov.pl/
5. Ostatnie dostępne sprawozdania z działalności Uczelni lub strona internetowa Uczelni