Złota Księga Politechniki Gdańskiej. Pionierzy Politechniki Gdańskiej urodzeni w 1904 roku | Politechnika Gdańska

Prof. Krzysztof Wilde, JM Rektor Politechniki Gdańskiej, w swoim zaproszeniu skierowanym do społeczności akademickiej z okazji przypadającego jubileuszu napisał, że „Politechnika Gdańska, nieustannie się rozwijając, dostrzega wyzwania współczesności. Dlatego naszą misją jest dostarczanie najwyższej jakości wiedzy, rozwiązań i kadr dla społeczeństwa i środowiska, a dążeniem – realizacja wizji, by stać się światowej rangi uniwersytetem badawczym”.

Na dzisiejszy obraz Politechniki Gdańskiej jako uniwersytetu badawczego pracowały wcześniejsze pokolenia profesorów i absolwentów uczelni. Uczelnia z dumą pamięta o wybitnych postaciach świata nauki, honorując wybitnych profesorów wpisem do „Złotej Księgi Politechniki Gdańskiej” (ZKPG). Ustanawiając w 2019 roku Księgę oraz określając zasady wyróżniania osób honorowym wpisem do niej, Senat uczelni wskazał, że jest ona formą szczególnego uhonorowania osób związanych z Politechniką Gdańską, których aktywność w pracy zawodowej na rzecz uczelni, a także aktywność zawodowa w różnych dziedzinach życia naukowego, gospodarczego, kulturalnego, sportowego, społecznego, organizacyjnego czy działalności publicznej przynosi chlubę uczelni.

Wpisem do ZKPG honoruje się pionierów Politechniki Gdańskiej, rektorów uczelni po zakończeniu kadencji, a także osoby, które otrzymały wybrane akademickie godności, tytuły lub wyróżnienia ujęte w §13 Statutu uczelni, tj.: godność doktora honoris causa Politechniki Gdańskiej, tytuł honorowy profesor Politechniki Gdańskiej, tytuł profesor emeritus i honorowy profesor emeritus oraz tytuł osobowość Politechniki Gdańskiej.

Dla podkreślenia zasług dla nauki polskiej wpisem do ZKPG wyróżnia się pracowników naukowych uczelni, członków Polskiej Akademii Nauk, laureatów „Nagrody Naukowej Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza”. Wpisem do ZKPG honoruje się także pracowników naukowych oraz absolwentów uczelni pracujących na rzecz gospodarki i społeczeństwa (na uczelni lub poza nią), w swojej dziedzinie nauki, legitymujących się uznanym dorobkiem zawodowym krajowym/zagranicznym, potwierdzonymi osiągnięciami wdrożeniowymi bądź organizacyjnymi przynoszącymi wymierne efekty dla gospodarki regionu/kraju, uznanymi realizacjami, a także pracowników Politechniki Gdańskiej niebędących nauczycielami akademickimi (w tym pracowników administracji, biblioteki, obsługi technicznej itp.) pracujących na rzecz społeczności akademickiej uczelni.

Listę wyróżnionych otwierają Pionierzy Politechniki Gdańskiej. Dlatego też w roku jubileuszu warto w szczególności wymienić i wspomnieć nazwiska tych Profesorów Pionierów ujętych w Złotej Księdze, których data urodzenia przypada na rok 1904, rok powstania naszej uczelni. W porządku alfabetycznym listę tę tworzą profesorowie: Wacław Balcerski, Kazimierz Kopecki, Jarosław Nalaszkiewicz, Franciszek Otto, Arkadiusz Piekara, Stefan Porębowicz i Franciszek Wichrzycki. W roku jubileuszu Politechniki Gdańskiej proponujemy czytelnikom „Pisma PG” zaznajomienie się z biogramami Pionierów uczelni urodzonych właśnie w roku jej powstania. Zapraszam do zapoznania się z krótkimi biogramami wspomnianej grupy profesorów zamieszczonymi na stronie internetowej PG pod adresem https://pg.edu.pl/uczelnia/ludzie-pg/zlota-ksiega/pionierzy-pg. Osobom zainteresowanym zgłębieniem biografii profesorów polecam także publikację „Pionierzy Politechniki Gdańskiej” autorstwa Zygmunta Paszoty, Janusza Rachonia i Edmunda Wittbrodta, która ukazała się z okazji 100-lecia naszej uczelni.

W dzisiejszym numerze przedstawiamy sylwetkę prof. Franciszka Otta urodzonego 4 października 1904 roku, a więc dwa dni przed uroczystym otwarciem przez cesarza Wilhelma II Królewskiej Wyższej Szkoły Technicznej w Gdańsku i zainaugurowaniem przez rektora, wybitnego matematyka, Hansa von Mangoldta, pierwszego roku akademickiego.

Profesor Franciszek Otto

Urodził się 4 października 1904 roku we Lwowie. W 1910 roku rozpoczął naukę w Szkole Ludowej im. Henryka Sienkiewicza, a od 1914 roku w Szkole Realnej im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich we Lwowie. W 1921 roku rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Lwowskiej. Po otrzymaniu dyplomu inżyniera mechanika 1 grudnia 1927 roku został zatrudniony na tej uczelni w Katedrze Geometrii Wykreślnej jako młodszy asystent, następnie starszy asystent u prof. Antoniego Plamitzera, później u prof. Kazimierza Bartla. W roku akademickim 1938/1939 prowadził równolegle ćwiczenia z geometrii wykreślnej na Uniwersytecie Lwowskim. W Katedrze Geometrii Wykreślnej pracował do początku lipca 1941 roku. Po zamknięciu uczelni przez Niemców podjął pracę biurową w Izbie Przemysłowo-Handlowej we Lwowie. W lipcu 1944 roku opuścił Lwów i przez Szymbark pod Gorlicami i Tarnów dotarł do Lublina, gdzie 30 stycznia 1945 roku został delegatem Ministerstwa Oświaty ds. Politechniki Gdańskiej. Od 5 kwietnia do 31 sierpnia 1945 roku współorganizował uczelnię tak, by w październiku zaczęła swoją działalność. Od 1 września 1945 roku kierował jako zastępca profesora Katedrą Geometrii Wykreślnej na Wydziale Architektury PG. Wykładał geometrię wykreślną oraz perspektywę malarską. Jego wykłady z geometrii wykreślnej odbywały się również na Wydziale Budownictwa Wodnego i Wydziale Budownictwa Lądowego. 6 maja 1949 roku otrzymał nominację na stanowisko profesora nadzwyczajnego. W 1950 roku zorganizował w ramach Katedry Geometrii Wykreślnej Zakład Fotografiki. Od 1 lipca 1951 roku do 30 września 1952 roku był prorektorem Wieczorowej Szkoły Inżynierskiej NOT w Gdańsku. Funkcję dziekana Wydziału Architektury PG pełnił dwukrotnie: od 1 października 1952 roku do 30 września 1954 roku oraz od 1 września 1964 roku do 31 sierpnia 1969 roku.

W latach 1948–1956 prowadził wykłady z geometrii wykreślnej na kursach dla nauczycieli szkół średnich i zawodowych oraz dla asystentów, w latach 1946–1972 w Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Gdańsku, w latach 1946–1948 w Gdańskich Technicznych Zakładach Naukowych, w latach 1947–1948 w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku, a w latach 1957–1963 w Katedrze Matematyki Politechniki Szczecińskiej. Wraz z bratem Edwardem opracował „Zbiór zadań z geometrii wykreślnej” (t. I–II, 1952–1962) oraz słynny, wielokrotnie wydawany „Podręcznik geometrii wykreślnej” (wyd. VI, 1995). Doprowadził też do wydania „Perspektywy malarskiej Kazimierza Bartla” (t. I–II, 1955–1958) ze swoimi uzupełnieniami. Jako naczelny redaktor „Zeszytów Naukowych PG” w latach 1952–1969 wydał ok. 140 pozycji. Był promotorem trzech przewodów doktorskich i recenzentem wielu prac naukowych, podręczników i skryptów.

Był wielokrotnie odznaczany i nagradzany, między innymi w 1966 roku nagrodą państwową I stopnia. 6 lipca 1972 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego nauk technicznych.

30 września 1975 roku przeszedł na emeryturę. 24 maja 1985 roku Senat Politechniki Gdańskiej uhonorował profesora Franciszka Otta tytułem i godnością doktora honoris causa Politechniki Gdańskiej. Zmarł 22 września 2000 roku w Gdańsku. Został pochowany na cmentarzu Srebrzysko.

Szczepan Gapiński
szczepan.gapinski@pg.edu.pl