Europejski Dzień Mózgu 18 marca | Politechnika Gdańska

Mózg to centrum dowodzenia naszego organizmu. Przeciętny mózg waży ok. 1,5 kg, składa się z dwóch półkul połączonych spoidłem wielkim, dzięki któremu zachodzi wymiana informacji między półkulami. Mózg to również cztery płaty: potyliczny, skroniowy, ciemieniowy, czołowy, z których każdy odpowiada za różne obszary naszego organizmu. Naukowcy od jakiegoś czasu rozróżniają również piąty płat - limbiczny (brzeżny).

Z okazji Europejskiego Dnia Mózgu chcemy przedstawić, w jaki sposób pracownicy Politechniki Gdańskiej poprzez realizację prac badawczych, działań edukacyjnych przyczyniają się do poszerzania wiedzy o mózgu i jego tajemnicach oraz roli w codziennym funkcjonowaniu człowieka.

Naukowcy PG o mózgu

Laboratorium Elektrofizjologii Mózgu i Umysłu (BME lab).

Na Wydziale Elektroniki, Telekomunikacji i Informatyki powstało Laboratorium Elektrofizjologii Mózgu i Umysłu (BME lab), którego naukowcy zajmują się badaniem mechanizmów i sposobów leczenia pamięci oraz wyższych funkcji poznawczych człowieka poprzez rozwijane technologie do pomiarów i stymulacji mózgu. Badania prowadzone są przez multidyscyplinarną grupę naukowców ze specjalizacją w neuronauce, inżynierii biomedycznej, informatyce, neurologii oraz neurochirurgii. Międzynarodowa sieć współpracy z krajowymi i zagranicznymi klinikami w Unii Europejskiej i Stanach Zjednoczonych (international BME iEEG network) umożliwia naukowcom zbieranie i analizowanie danych pobieranych bezpośrednio od pacjentów przy użyciu najnowszych technik do nagrań i stymulacji aktywności mózgu. Zapraszamy do zapoznania się z projektami, które realizują pracownicy Laboratorium. 

Technologia CyberOko do diagnozy, rehabilitacji i komunikowania się z pacjentami niewykazującymi oznak przytomności

CyberOko jest rozwiązaniem opracowanym w Politechnice Gdańskiej, które umożliwia nawiązanie kontaktu i pracę z osobami głęboko upośledzonymi komunikacyjnie. W sposób inteligentny śledzi ruch gałek ocznych, dzięki czemu umożliwia rehabilitację i ocenę stanu świadomości pacjenta nawet w stanie całkowitego porażenia. Rozwiązanie obejmuje także analizę fal EEG, obiektywne badanie słuchu i badanie sygnałów z macierzy elektrod wszczepianych w głąb ludzkiego mózgu. Wspomaga komunikację z pacjentami niewykazującymi oznak przytomności i ich dalszą rehabilitację sposobami umożliwiającymi pokonanie istotnych ograniczeń, jakie mają metody i technologie będące w powszechnym użyciu, tzn. subiektywne skale ocen pacjentów (np. ocena w skali GCS – Glasgow Conciousness Scale), badanie procesów pamięciowych wewnątrz mózgu ludzkiego. Wdrożone urządzenie jest często jedyną szansą dla osoby chorej (np. w stanach podobnych do śpiączki, w przetrwałym stanie wegetatywnym, osoby sparaliżowanej, bez możliwości mówienia), aby mogła ona wyrazić swoje potrzeby.

Mózg a dydaktyka

Uczenie się: co lubi mózg?

Dr hab. Joanna Mytnik, prof. uczelni z Centrum Nowoczesnej Edukacji opowiada, że w procesie tworzenia pamięci kluczowe są przerwy (pozwalające mózgowi pracować w trybie domyślnym), sen (podczas którego mózg następuje oczyszczanie tkanki mózgowej i konsolidowanie pamięci) i aktywność fizyczna. Ważna jest także świadomość obierania nieskutecznych strategii uczenia się (iluzja kompetencji, zwłaszcza wielokrotne czytanie i mit podzielności uwagi). Skutecznymi strategiami są używanie skojarzeń, wizualizacje, pozytywne nastawienie do uczenia się (proaktywna postawa), zmienianie miejsc uczenia się, korzystanie z fiszek i map myśli. Na czas pracy w trybie skoncentrowanym warto schować telefon, badania naukowe dowodzą, że nasz poziom koncentracji uwagi znacząco się obniża, jeśli telefon jest w zasięgu wzroku. 

Dr hab. Joanna Mytnik, prof. uczelni prowadzi zajęcia dla nauczycieli, studentów i doktorantów z neuronaukowych podstaw procesów uczenia się. Są to:

• szkolenia certyfikowane „Neuronaukowe podstawy uczenia się” dla nauczycieli akademickich Politechniki Gdańskiej,
• szkolenia rad pedagogicznych szkół ponadpodstawowych „Neuronaukowe podstawy uczenia się”,
• obowiązkowy przedmiot 15-godzinny dla studentów I roku kierunku Budownictwo,
• certyfikowany 15-godzinny kurs dla studentów i doktorantów Politechniki Gdańskiej „Efektywne uczenie się, praca zespołowa i komunikacja” uruchamiany w każdym semestrze,
• warsztaty dla uczniów szkół ponadpodstawowych „Efektywne uczenie się i rozwój”,
• webinaria dla uczniów i studentów „Jak się uczyć efektywnie”.

Dr hab. Joanna Mytnik, prof. uczelni opracowała również infografikę dla studentów „10 zasad skutecznego uczenia się”.

Literatura o mózgu w Bibliotece PG 

Wszystkich chętnych, którzy chcieliby dowiedzieć się więcej o działaniu mózgu zapraszamy do korzystania ze zbiorów Biblioteki PG, w których można znaleźć literaturę dotyczącą działania ludzkiego umysłu. Przykładowe tytuły:

• Wyloguj swój mózg : jak zadbać o swój mózg w dobie nowych technologii / Anders Hansen; tłumaczenie Emilia Fabisiak.
• Płytki umysł : jak internet wpływa na nasz mózg / Nicholas Carr; tłumaczenie. Katarzyna Rojek.
• Fascynujący mózg / Sofia Anastasiadou, Christopher Meyer zu Reckendorf, Henning Beck; tłumaczenie Anna Władyka-Leittretter.