PG otwarta na technologie kwantowe – seminarium z udziałem ekspertów IBM | Politechnika Gdańska

Spotkanie otworzył prof. Krzysztof Wilde, rektor Politechniki Gdańskiej – uczelni zabiegającej o pozyskanie komputera kwantowego, który umożliwiłby udział w światowym skoku technologicznym. Następnie inspirujący wykład „Nowe technologie kwantowe, nowe obszary rozwoju AU – jak zmienią nasze i technologiczne myślenie o rozwoju cywilizacyjnym” wygłosiła dr Anna Topol, fizyczka, dyrektor ds. technologii w IBM Industry Research.

Dr Topol przedstawiła m.in. dane dotyczące wartości globalnych inwestycji w technologie obliczeń kwantowych, które sięgają dziesiątek miliardów dolarów oraz dane dotyczące firm, które inwestują lub planują zainwestować w obliczenia kwantowe (już w 2022 r. było ich 91 proc.). Mówiła o specyfice branż, w tym o szczególnym zapotrzebowaniu na obliczenia kwantowe w chemii, ale też w energetyce czy logistyce, a także o konieczności znalezienia nowych zadań dla komputerów kwantowych i przygotowania społeczeństwa na tę technologię, odwołując się do procesu wprowadzania czatu GPT.

– To technologia wprowadzana szybciej niż jakakolwiek inna technologia. Spodziewamy się, że od przyszłego roku komputery kwantowe będą posiadały większą moc niż komputery klasyczne i w 2026 roku po raz pierwszy, najpierw w chemii, zademonstrowana zostanie przewaga kwantowa. Natomiast  w 2027 r. nastąpi przejście od eksperymentów do użytkowania i wdrażania komputerów kwantowych w celach operacyjnych – powiedziała.

Połowa miejsc do obsadzenia

Podczas wykładu, dr Anna Topol podkreśliła, że brakuje specjalistów, którzy mogą pomóc rozwijać technologie kwantowe.

– Obecnie na każde trzy oferty pracy związane z technologią kwantową jest tylko jeden wykwalifikowany kandydat, a przewiduje się, że połowa miejsc pracy pozostanie nieobsadzona. Dlatego bardzo cieszę się z zaproszenia Politechniki Gdańskiej, bo kształcenie kolejnej generacji ludzi będzie bardzo ważne – powiedziała, dodając, że zapotrzebowanie będzie dotyczyć nie tylko fizyków czy matematyków, ale też np. specjalistów od architektury IT, programistów i innych specjalizacji.

W odpowiedzi na pytanie rektora o ścieżki kształcenia, dr Topol powiedziała, że potrzebne jest uruchomienie kierunków studiów (podobnie jak miało to miejsce w przypadku komputerów klasycznych), które pozwolą wykształcić nowych specjalistów. Jednocześnie wskazała na znaczenie kursów, w tym nie tylko podnoszących kompetencje specjalistów, ale także skierowanych do innych grup, np. do prawników.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że na Wydziale Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej już prowadzone są zajęcia z kwantowej sztucznej inteligencji.

Czy Polska może być liderem rozwoju komputerów kwantowych?

Następnie odbył się, moderowany przez prof. Justynę Kucińską-Lipkę, prorektor ds. rozwoju PG, panel dyskusyjny z udziałem dr Anny Topol, Oskara Pawłowskiego wiceprezesa Energi Operator i Jakuba Kaszuby, prezesa Base Group, członka Rady Uczelni PG.  Rozmawiano m.in. o katalizatorach i barierach wdrażania technologii kwantowych w kontekście polskim; o tym, jak zbudować lokalny ekosystem wiedzy, żeby technologie były rozwijane na miejscu, a nie wdrażane z zewnątrz; jakie kompetencje będą kluczowe na rynku w perspektywie 5-10 lat w technologiach kwantowych i sztucznej inteligencji. Ponadto dyskutowano o roli AI w kontekście rozwoju technologii kwantowych (m.in. o przenikaniu się tych technologii, wykorzystaniu AI do usprawniania zarządzania komputerami kwantowymi). Podjęto też próbę odpowiedzi na pytanie, czy Polska może być liderem w rozwoju komputerów kwantowych.

Uczestnicy dyskusji podkreślali konieczność współpracy wielu organizacji na linii nauka – biznes – samorząd, a także edukacji.

– Cieszę się, że to seminarium odbywa się na Politechnice Gdańskiej, że uczelnia czuje, że stoimy przed takimi wyzwaniami cywilizacyjnymi – powiedział Jakub Kaszuba. – Zarządzam firmą produkcyjną i widzę potencjał komputerów kwantowych w optymalizacji i zarządzaniu zmiennym systemem. Hamuje nas dostęp do wykwalifikowanych pracowników.

– Mówimy o samych przeliczeniach, a jest jeszcze kwantowa komunikacja, pomiary kwantowe itd. Zasobów i możliwości jest bardzo wiele. […] Dla mnie najważniejsze jest, aby wykorzystać kapitał polskiej wiedzy – nie mam wątpliwości, że możemy to zrobić – ale ten kapitał musi mieć dostęp do komputerów kwantowych – powiedziała dr Topol.

– Technologie rozwijane są po to, żeby podnieść jakość życia ludzi. Widzimy potencjał, ale jeszcze nie znamy wszystkich możliwości komputerów kwantowych. Nie znamy też wszystkich pytań, które możemy zadać – podsumował wiceprezes Energa Operator, który podczas dyskusji podkreślił m.in., że zaawansowane obliczenia są konieczne do dalszej integracji odnawialnych źródeł energii.

Przyciąganie talentów na Politechnikę Gdańską

Spotkanie zakończył prof. Józef Sienkiewicz, prorektor ds. współpracy PG, który podkreślił, że PG stoi przed ogromną szansą, żeby znaleźć się w pierwszym szeregu uczelni zajmujących się technologiami kwantowymi.

– Dostęp do komputera kwantowego dla naukowców i studentów jest tu podstawą. Nie tylko do obliczeń, ale jako aparatura do doświadczeń naukowych. To pomoże przyciągać na Politechnikę Gdańską talenty – powiedział.