Stanowi model dystrybucji zarówno publikacji naukowych, jak i innych niepublikowanych efektów działalności naukowej (np. plakaty z konferencji, prezentacje multimedialne), polegający na tym, że autor samodzielnie deponuje i udostępnia swoją pracę w Internecie (tzw. samoarchiwizacja).
Kiedy autor publikuje swój tekst w czasopiśmie o tradycyjnym modelu wydawniczym opartym na subskrypcji, najczęściej podczas zawierania umowy z wydawcą, zrzeka się części lub całości autorskich praw majątkowych do swojego artykułu. Nie oznacza to jednak, że traci prawo do samodzielnego rozpowszechniania swojej pracy. Większość wydawnictw posiada politykę OA, wg której autorzy na określonych zasadach mogą dzielić się swoją publikacją z innymi.
Do powszechnie stosowanych przez wydawców praktyk należy np. ustanowienie okresu embargo, w trakcie którego artykuł może znajdować się jedynie na stronie wydawcy. Inną często stosowaną zasadą jest zezwolenie na samoarchiwizację jedynie niektórych wersji artykułu, np. wydawca może zgodzić się na udostępnienie wersji preprint (czyli artykułu przed recenzją) bądź wersji postprint (czyli ostatecznej wersji artykułu po poprawkach recenzenckich, ale bez szaty edytorskiej danego czasopisma), natomiast może zabronić rozpowszechniania wersji wydawniczej, czyli takiej, która znajduje się w czasopiśmie. Wydawcy często określają również na jakiej licencji publikacje powinny być udostępniane.
Należy pamiętać, że każde czasopismo przyjmuje własne zasady dotyczące OA, dlatego przed umieszczeniem w Internecie publikacji autor powinien upewnić się, że ma do tego prawo. Jak to zrobić? Pierwszym miejscem, które warto odwiedzić jest baza Sherpa/RoMEO, która gromadzi informacje na temat polityk OA poszczególnych wydawców. Bazę można przeszukiwać po nazwie wydawnictwa, tytule czasopisma bądź numerze ISSN. Informacje o tym, w jakiej formie i w jaki sposób autor może rozpowszechniać swój artykuł powinny też znajdować się na stronie czasopisma, w ostateczności można również skontaktować się z jego redakcją.
Po weryfikacji możliwości samoarchiwizacji należy zdecydować gdzie umieścić swoją pracę. Najlepszym rozwiązaniem jest zdeponowanie jej w otwartym repozytorium. Repozytoria zapewniają odpowiednią infrastrukturę przystosowaną do długotrwałego przechowywania oraz udostępniania plików. Ponadto zasoby wielu z nich indeksowane są w różnorakich bazach bibliograficzno-abstraktowych oraz wyszukiwarkach naukowych, przede wszystkim w Google Scholar. Indeksacja znacznie poprawia widoczność publikacji w sieci, co w konsekwencji może również pozytywnie wpłynąć na liczbę cytowań.
Repozytorium powinno być wybrane w oparciu o dyscyplinę naukową oraz instytucję, z którą się afiliuje. Istnieją repozytoria dziedzinowe, które gromadzą publikacje z konkretnych dyscyplin, np. arXiv czy ChemRxiv. Innym rodzajem repozytoriów są repozytoria instytucjonalne, przeznaczone dla pracowników danej uczelni. Przykładem takiego repozytorium jest MOST Wiedzy. Istnieją również tzw. repozytoria sieroce, które udostępniają prace z różnych dyscyplin i instytucji, np. Repozytorium Centrum Otwartej Nauki. Warto pamiętać, że zdeponowanie artykułu w jednym repozytorium nie ogranicza autora w umieszczeniu tego samego tekstu w innych serwisach. Przy wyborze odpowiedniego repozytorium pomóc może wyszukiwarka otwartych repozytoriów – OpenDOAR. Trzeba także zaznaczyć, że społecznościowe serwisy dla naukowców np. Academia.edu czy też ResearchGate nie są repozytoriami. Jest to istotne przede wszystkim w kontekście polityki OA wydawców, którzy niejednokrotnie podkreślają, że ich zgoda na udostępnianie artykułu obejmuje repozytoria, ale już nie serwisy internetowe, np. ReseachGate.