Rylke Aleksander | Politechnika Gdańska

Treść strony

Rylke Aleksander

Doktor honoris causa Politechniki Gdańskiej (1965).
Dyscypliną naukową, w której specjalizował się Profesor było budownictwo okrętowe.

 

Aleksander Rylke urodził się 22 maja 1887 roku w Równem. Od 1893 roku w Warszawie. Studia wyższe ukończył z wyróżnieniem w 1909 roku na Wydziale Budowy Okrętów Szkoły Inżynierów Marynarki Wojennej w Kronsztadzie – inżynier, i mianowany na stopień podporucznika marynarki w Korpusie Inżynierii Budowy Okrętów. Od 1916 roku prowadził budowę wielkich liniowych krążowników (do 35 tys. ton). Do 1918 roku pracował w: Arsenale Marynarki Wojennej w Sewastopolu (1909-1913) i Zakładach Bałtyckich Budowy Okrętów i Mechanicznych w Piotrogrodzie (1913-1918). W styczniu 1918 roku został zwolniony w stopniu komandora podporucznika.

Od września 1919 roku w Polsce, do 1934 roku pełnił służbę w Polskiej Marynarce Wojennej: Departament dla Spraw Morskich (wrzesień 1919-luty 1920), w latach 1920–1921 był kierownikiem Wydziału Technicznego Przedstawiciela Wojskowego i Morskiego Rządu Rzeczypospolitej Polskiej w Wolnym Mieście Gdańsku, w latach 1922–1924 pracował w Domu Handlowym Braci Jabłkowskich w Warszawie, w latach 1925–1926 w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego (Wojskowa Komisja Żeglugi Śródlądowej), potem w Kierownictwie Marynarki Wojennej Ministerstwa Spraw Wojskowych. Prowadził nadzór nad budową statków rzecznych w gdańskiej Danziger Werft, przebudową okrętu „NEST”, późniejszego „Lwowa” na statek szkolny Szkoły Morskiej w Tczewie, projektant okrętów podwodnych i kontrtorpedowców budowanych za granicą (stocznie we Francji). W 1933 roku pełnił funkcję kierownika Wydziału Budowy Okrętów Służby Technicznej Polskiej Marynarki Wojennej. W 1930 roku został awansowany do stopnia komandora porucznika, w 1934 roku przeniesiony do rezerwy.

W latach 1934–1935 dla stoczni J. Samuel White w Cowes (Anglia) opracował projekty pierwszych kontrtorpedowców „Grom” i „Błyskawica”, które weszły do eksploatacji w Polskiej Marynarce Wojennej. W 1937 roku pełnił funkcję rzeczoznawcy Państwowej Rady Komunikacyjnej, a w 1938 roku doradcy technicznego przedsiębiorstwa „Wspólnota Interesów Górniczo-Hutniczych” w Katowicach w tworzonej Stoczni Gdyńskiej (projektant i kierownik budowy traserni i pochylni). Współpracował przy projekcie pierwszego statku masowca budowanego w kraju – s.s. „Olza” (niezrealizowany z powodu wybuchu II wojny światowej).

W latach 1940–1944 mieszkał w Warszawie: był nauczycielem w Państwowej Szkole Mechaniczno-Technicznej II stopnia, w latach 1943–1944 organizatorem i wykładowcą tajnego kursu budowy okrętów w Państwowej Wyższej Szkole Technicznej. Od 1942 roku był żołnierzem Armii Krajowej – pseudonim „Piotr” (Marynarka Wojenna w konspiracji –„Alfa”).

W 1945 roku został mianowany współpracownikiem Eugeniusza Kwiatkowskiego (Delegata Rządu do spraw Wybrzeża) w odbudowie i organizacji stoczni polskich.

W latach 1945–1960 pracował na Politechnice Gdańskiej. Tworzył podstawy Wydziału Budowy Okrętów. W latach 1946–1949 pełnił funkcję prorektora ds. nauki i nauczania. Na Wydziale Budowy  Okrętów: w latach 1945-1950, 1951-1952 został pierwszym dziekanem, prodziekanem (październik 1950 – styczeń 1951). W latach 1946–1960 tworzył i kierował Katedrą: Budowy Okrętów, Projektowania Okrętów. W 1946 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego, a w listopadzie 1953 roku mianowany przez Centralną Komisję Kwalifikacyjną doktorem.

W 1960 roku przeszedł na emeryturę.

W latach 1946–1948 został doradcą Departamentu Morskiego w Ministerstwie Żeglugi i Handlu Zagranicznego (Żeglugi). W latach 1946–1949 był prezesem Morskiego Stowarzyszenia Technicznego, w 1946 roku jednym z założycieli czasopisma „Technika Morza i Wybrzeża”. Uważany za jednego z twórców przemysłu okrętowego w kraju. Opracował metodę bocznego wodowania statku. Twórca 2 patentów.

Był autorem kilkudziesięciu publikacji, ekspertyz na temat budowy okrętów, statków, przemysłu okrętowego. Twórca 2 patentów, metody bocznego wodowania statku z zeskokiem. Napisał wspomnienia pt. „W służbie okrętu” wydane w Gdańsku w 1967 roku.

W 1952 roku otrzymał Nagrodę Państwową I stopnia za autorstwo projektu bocznego wodowania statków. Był członkiem Komitetu Budowy Maszyn Polskiej Akademii Nauk. Był członkiem organizacji naukowych i społecznych m.in. Rady Głównej Ligi Morskiej i Rzecznej (w latach 1921–1925 prezes Oddziału Warszawskiego), Polskiego Towarzystwa Nautologicznego, Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki.

Członek Rad Naukowych: Morskiego Instytutu Technicznego, Instytutu Morskiego, Biura Projektów Budownictwa Morskiego (przewodniczący Rady Technicznej), Instytutu Okrętowego Politechniki Gdańskiej (w latach 1963–1967 przewodniczący).

Został wyróżniony godnością doktora honoris causa Politechniki Gdańskiej – 7 czerwca 1965 roku: „ w uznaniu nieprzemijających zasług położonych w tworzeniu podstaw polskiej nauki budowy okrętów i w organizacji pierwszego w kraju Wydziału Budowy Okrętów dla dobra nauki polskiej”. Promotorem był prof. dr hab. inż. Lech Kobyliński.

Został odznaczony Krzyżem Oficerskim i Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Kawalerskim Legii Honorowej Republiki Francji, rosyjskim carskim: orderem św. Stanisława III klasy i Orderem św. Anny II klasy, innymi odznaczeniami państwowymi i resortowymi. Jego imieniem – m/s „Profesor Rylke” nazwano drobnicowiec w Polskich Liniach Oceanicznych oraz ulicę w Gdańsku.

Zmarł 23 stycznia 1968 w Gdańsku.