Doktor honoris causa Politechniki Gdańskiej (2001).
Pracownik nauki, profesor Uniwersytetu Wisconsin w Madison (USA), specjalista w dyscyplinie biologii molekularnej, twórca międzynarodowej szkoły naukowej genetyki, biotechnologii, inżynierii genetycznej, biologii molekularnej.
Wacław Szybalski urodził się 9 września 1921 roku we Lwowie. Studiował na Wydziale Chemicznym Politechniki Lwowskiej, w latach 1941–1944 pracował w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami prof. Rudolfa Weigla we Lwowie. W maju 1944 roku wyjechał z Lwowa do Końskich, od maja 1945 roku mieszkał w Gdańsku. W 1945 roku nostryfikował dyplom inżyniera chemika na Politechnice Śląskiej w Gliwicach.
W latach 1945–1949 pracował na Politechnice Gdańskiej, gdzie stworzył Katedrę Technologii Środków Spożywczych. Jednocześnie był zatrudniony w Urzędzie Wojewódzkim w Gdańsku oraz w Izbie Przemysłowo-Handlowej. W 1949 roku uzyskał na Wydziale Chemicznym PG stopień doktora i wyjechał do Kopenhagi, gdzie pracował w Laboratorium Calsberga. Od 1951 roku przebywał w Stanach Zjednoczonych Ameryki: pracował w Cold Spring Harbor Laboratory (1951–1955), w Instytucie Mikrobiologii Uniwersytetu Rutgersa (The University of New Jersey) w Nowym Brunszwiku (1956–1960), na Uniwersytecie Wisconsin w Madison w McArdle Laboratory for Cancer Research na stanowisku profesora onkologii (od 1960). W 2003 roku przeszedł na emeryturę.
Jako autor i współautor opublikował ponad 380 prac na temat mikrobiologii, genetyki, biologii molekularnej; był twórcą dwóch patentów. Był założycielem i redaktorem naczelnym periodyku „GENE” (1976–1996), członkiem komitetów redakcyjnych między innymi pism „Cancer Research” oraz „Journal of Virology”.
Profesor Wacław Szybalski był członkiem zagranicznym Polskiej Akademii Nauk, Akademii Umiejętności, European Molecular Biology Organization (EMBO); członkiem honorowym Towarzystwa Biologii Doświadczalnej, Polskiego Towarzystwa Mikrobiologicznego, Komitetu Biotechnologii Polskiej Akademii Nauk. Należał do Polskiego Towarzystwa Mikrobiologów. W 2007 roku z jego inicjatywy powołano Fundację Profesora Wacława Szybalskiego i ustanowiono nagrodę naukową.
W 2003 roku zstał laureatem Casimir Funk Natural Sciences Award w dziedzinie nauk przyrodniczych, przyznawanej przez Polski Instytut Sztuki i Nauki w Nowym Jorku. Pięciokrotnie uhonorowano go doktoratem honoris causa: przez Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (1980), Uniwersytet Gdański (1989), Akademię Medyczną w Gdańsku (2000), Uniwersytet Jagielloński (2012) oraz 19 października 2001 roku przez Politechnikę Gdańską „za wieloletnie kontakty naukowe z Uczelnią, kształcenie wielu doktorów, którzy chwałę Polsce i Politechnice Gdańskiej przynieśli”. W ten sposób doceniono, że przez laboratoria profesora Wacława Szybalskiego przewinęło się oko - ło trzydziestu polskich naukowców i studentów, spośród których wielu z nich cieszy się najwyższym uznaniem w środowisku naukowym, a także jego udział w utworzeniu Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Akademii Medycznej w Gdańsku.
Został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, medalem Hilldale Uniwersytetu Wisconsin w Madison, medalem Czeskiej Akademii Nauk im. Grzegorza Mendla. Był twórcą międzynarodowej szkoły naukowej genetyki, biotechnologii, inżynierii genetycznej, biologii molekularnej. W latach 1950–1955 badał genetyczną oporność bakterii na leki.
Był odkrywcą i propagatorem terapii wielolekowej w leczeniu chorób infekcyjnych. W latach 1958–1965 stworzył podstawy terapii genowej, dzięki opracowaniu systemu selekcyjnego HAT do hodowli komórek (także ludzkich). Prowadzone w latach 1957–1964 prace nad mutagenezą udowodniły możliwość uwrażliwienia hodowanych in vitro komórek nowotworowych na promieniowanie jonizujące poprzez wbudowywanie halogenowych analogów zasad do DNA tychże komórek.
Profesor Wacław Szybalski opracował wiele oryginalnych metod badawczych. Dotyczy to między innymi metod wirowania i rozdzielania kwasów nukleinowych w chlorku i siarczanie cezu, opracowania zasad wykrywania mutagenności związków chemicznych na bakteriach, elektronowo-mikroskopowego badania tzw. Heterodupleksów w mapowaniu DNA. W wielu wypadkach wyniki jego badań w dziedzinach biologii molekularnej były prekursorskie.
Zajmując się badaniami genetycznymi, prof. Szybalski interesował się również etycznymi aspektami swej dziedziny. W swych tekstach wielokrotnie poruszał zagadnienie przestrzegania zasad i wartości etycznych oraz kwestię wolności nauki.
Profesor Wacław Szybalski przyczynił się do sukcesu naukowego wielu noblistów, z którymi studiował, współpracował czy publikował. Wśród nich można wymienić takie osobistości jak: Henrik Carl Peter Dam, sir Cyril Hinshelwood, Selman Waksman, Barbara McClintock, Alfred D. Hershey, Gobind Khorana, Paul Berg, Howard Temin, Georges Köhler, Cesar Milstein, Werner Arber, Daniel Nathans, Hamilton O. Smith, Fred Sanger, Günter Blobel, Richard J. Roberts, Phillip A. Sharp, Mike Smith czy Sydney Brenner.
Zmarł 15 grudnia 2019 roku w USA.