Cebertowicz Romuald | Politechnika Gdańska

Treść strony

Cebertowicz Romuald

Profesor. Pionier Politechniki Gdańskiej. 
Członek Polskiej Akademii Nauk. Poseł na Sejm PRL. Laureat Nagrody Państwowej.

Romuald Cebertowicz urodził się 7.02.1897 roku w Głownie (woj. warszawskie). W 1907 roku rozpoczął naukę w szkole handlowej w Łowiczu. Wywieziony z rodziną do Moskwy, zdał tam maturę w 1917 roku w Warszawskiej Szkole Realnej (przeniesionej do Moskwy w związku z działaniami wojennymi). Do jesieni 1917 roku pracował w Sokolnickich Warsztatach Mechanicznych, po czym rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Politechniki Ryskiej z siedzibą w Moskwie, ale już 28.10.1917 roku został wcielony do Armii Czerwonej. Po śmierci ojca, 7.02.1919 roku powrócił wraz z matką i siostrami do rodzinnego Głowna, gdzie zaczął pracować w Zarządzie Miejskim. Od październiku 1919 roku kontynuował  studia na Politechnice Warszawskiej, lecz wkrótce je przerwał. W 1920 roku przebywał w obozie akademickim w Rembertowie, potem w Szkole Podchorążych Artylerii w Poznaniu, w 1921 roku uczestniczył w powstaniu śląskim. Od maja 1923 roku kierował Biurem Kartograficznym Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie, opracowując mapy województw  centralnych i wschodnich. Równocześnie kończył studia.

26.06.1936 roku otrzymał dyplom na Wydziale Dróg i Mostów Politechniki Warszawskiej za pracę pt. „Droga wodna Dniestr–Prut”. Od listopada 1936 do 1.09.1939 roku był inspektorem budowy szkół Urzędu Wojewódzkiego w Katowicach. Zmobilizowany w randze ppor. rezerwy artylerii, został przydzielony do fabryki Cegielskiego w Poznaniu celem odbioru dział przeciwlotniczych. Po kapitulacji internowany 21.09.1939 roku w Rumunii w obozie Targu In, uciekł z niego w grudniu do Francji, gdzie w 2. Dywizjonie Artylerii bronił linii Maginota. Po przekroczeniu z oddziałem granicy szwajcarskiej został 21.06.1940 roku internowany w obozie Winterthur. Współuczestniczył tu w organizacji Uniwersytetu Polowego, na którym wykładał statykę, konstrukcje żelbetowe i fundamentowanie. Od listopada 1941 roku został zatrudniony jako asystent naukowy  w Zakładzie Doświadczalnym Budownictwa  Wodnego,  Hydrologii i Glacjologii Związkowej Wyższej Szkoły Technicznej w Zurychu, prowadził badania laboratoryjne dotyczące mechaniki okruchów skalnych oraz osuszania gruntu za pomocą stałego prądu elektrycznego. W marcu 1945 roku wyjechał do Anglii, gdzie wstąpił do Wojska Polskiego i do końca grudnia 1945 roku służył w randze por. artylerii w II Dywizji Zwalczania Moździerzy i w IV Dywizji Grenadierów. Do kraju powrócił 7.01.1946 roku.

Od 1.03.1946 do 1.01.1947 roku pracował jako referent w Biurze Odbudowy Portów w Gdańsku. Zarazem 1.02.1946 roku rozpoczął pracę adiunkta Katedry Hydrauliki,  Hydrologii oraz Budowy Zapór, Jazów i Zakładów o Sile Wodnej na Wydziale Inżynierii Lądowej i Wodnej Politechniki Gdańskiej. W 1947 roku katedrę przemianowano na Katedrę Budownictwa Wodnego, tę zaś podzielono na Katedrę Fundamentowania oraz Katedrę Hydrauliki i Hydrologii, którą kierował od 1.09.1947 roku, otrzymawszy nominację na zastępcę profesora.

Prowadził wykłady z teorii parcia gruntu i mechaniki okruchów skalnych. Wcześniej, bo w lipcu 1947 roku, przedstawił pracę doktorską „Parcie statyczne ziemi”. Opierając się na doświadczeniach szwajcarskich, już 1.05.1946 roku uruchomił Instytut Wodny PG z Laboratorium Wodnym i Zakładem Mechaniki Okruchów Skalnych, tworząc tym samym ośrodek badawczo-usługowy propagujący nową metodę wzmacniania i uszczelniania gruntów, zwaną w Polsce „cebertyzacją”. Dzięki napływającym środkom rozbudowano Instytut, zbudowano halę do badań modelowych oraz gmach Wydziału Budownictwa Wodnego  na terenie PG. W latach 1946-1947, wyjeżdżając kilkakrotnie do Szwajcarii po swoje materiały, zacieśniał kontakty naukowe.

Sławę przyniosło mu uratowanie w 1948 roku skarpy pod kościołem św. Anny w Warszawie. 30.09.1949 roku otrzymał nominację na prof. nadzwyczajnego,  a 20.03.1954  roku na prof. zwyczajnego (wraz ze stopniem doktora nauk technicznych). W kwietniu 1953 roku na bazie Instytutu Wodnego PG powstał z jego inicjatywy Instytut Budownictwa Wodnego PAN, gdzie w latach 1953-1957 był jego pierwszym dyrektorem.

Pełnił wiele funkcji, będąc między innymi posłem na Sejm oraz delegatem na kongresy pokojowe w Wiedniu, Warszawie, Moskwie i Helsinkach. Był członkiem Bułgarskiej Akademii Nauk i Międzynarodowego Stowarzyszenia Badań Hydraulicznych. Przewodniczył Prezydium Komitetu Gospodarki Wodnej Międzynarodowego Towarzystwa Mechaniki Gruntów i Fundamentowania, brał udział w pracach Polskiego Towarzystwa Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej, GTN oraz Komitetu Nauki i Techniki PAN. Był założycielem i pierwszym dyrektorem Instytutu Badań Naukowych PAN. Po przejściu na emeryturę 30.09.1967 roku nadal udzielał się jako ekspert.

Laureat nagrody państwowej I stopnia (1949), wśród wielu odznaczeń otrzymał między innymi Złoty Krzyż Zasługi(1949) i Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1954).

Pod koniec lat siedemdziesiątych wrócił w strony rodzinne, do Łodzi, gdzie zmarł 14.01.1981 roku. Został pochowany w Głownie.