Turski Stanisław | Politechnika Gdańska

Treść strony

Turski Stanisław

Profesor. Pionier Politechniki Gdańskiej. 
Rektor Politechniki Gdańskiej (1946-1949). Rektor Uniwersytetu Warszawskiego (1952-1969). Doktor honoris causa Politechniki Śląskiej w Katowicach (1975) i Politechniki Gdańskiej (1980). 
Poseł na Sejm PRL. Pionier rozwoju techniki komputerowej i informatyki.

Stanisław Turski urodził się 15.05.1906 roku w Sosnowcu. Od 1924 roku studiował matematykę, fizykę i astronomię  na Uniwersytecie Jagiellońskim (UJ), gdzie w 1928 otrzymał dyplom za pracę pt. Nowa metoda wyznaczania współczynników precesji, nagrodzoną przez ministra  oświaty. Pracę dydaktyczną rozpoczął w 1927 roku na stanowisku asystenta Instytutu Matematyki UJ, gdzie szybko awansował na adiunkta. W 1928 był jednocześnie st. asystentem Katedry Matematyki Akademii Górniczej w Krakowie. Od tego roku wykładał także matematykę w krakowskim Pedagogium. W 1935 roku uzyskał stopień doktora filozofii za rozprawę doktorską pt. „O pewnym uogólnieniu twierdzeń o jednolitości całek równania hiperbolicznego”. Aresztowany  na początku okupacji wraz z innymi wybitnymi naukowcami UJ, został wywieziony do obozów koncentracyjnych w Sachsenhausen, a następnie w Dachau. Po zwolnieniu wrócił do Krakowa i podjął konspiracyjne nauczanie na poziomie akademickim, nie zaniedbując działalności naukowej. Był organizatorem  pomocy udzielanej uchodźcom z powstania warszawskiego.

Po wyzwoleniu, na wiosnę 1945 roku przybył do Gdańska na czele grupy operacyjnej, by organizować Politechnikę Gdańską (PG), powołaną dekretem z 24.05.1945 roku. Mianowany 1.05.1946 roku profesorem nadzwyczajnym matematyki na Wydziale Inżynierii Lądowej i Wodnej PG, a 26.08.  tego roku rektorem Politechniki Gdańskiej, oprócz zajęć związanych z tą funkcją prowadził wykłady z matematyki jako kierownik Katedry Matematyki I Wydziału Inżynierii Lądowej i Wodnej, a także w ramach zajęć nadobowiązkowych  oraz dla kadry naukowo-dydaktycznej uczelni. Zainicjował wakacyjne kursy naukowe, uczelniane i krajowe, dotyczące teorii konstrukcji inżynierskich. Popierał prace naukowe wpływające na rozwój życia gospodarczego kraju, a w szczególności Wybrzeża. Interesował się zastosowaniem matematyki do różnorodnych zagadnień technicznych i publikował prace na ten temat (jednej z nich PAN przyznała  Nagrodę  im. M.T. Hubera). Był współzałożycielem kwartalnika "Archiwum Mechaniki Teoretycznej i Stosowanej", wydawanego przez Zakład Mechaniki Budowli PG (od 1952 przez PAN).

W 1949 roku powołano go na stanowisko dyrektora Departamentu Studiów Technicznych i Gospodarczych Ministerstwa  Oświaty oraz na kierownika Katedry Matematyki Stosowanej Politechniki Warszawskiej.

6.06.1951 roku został mianowany profesorem zwyczajnym matematyki ogólnej na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego. Pełnił też funkcję dziekana Wydziału Matematyki, Fizyki i Chemii tej uczelni. W latach 1952-69 był rektorem Uniwersytetu Warszawskiego. Przez 10 lat kierował także Grupą Zastosowań Technicznych w Instytucie Matematycznym PAN. W 1953 roku uzyskał stopień doktora habilitowanego. Stał się pionierem rozwoju techniki komputerowej i informatyki, gdy utworzył na UW Zakład Obliczeń Numerycznych, przekształcony potem w Inst. Informatyki. W latach 1961-76 prowadził w nim wykłady i seminaria magisterskie z tej nowej dziedziny matematyki. Był promotorem  prac doktorskich i recenzentem prac habilitacyjnych z tego zakresu. Kierował Warszawskim Ośrodkiem Obliczeniowym, pełnił funkcje konsultanta w ośrodkach gospodarczych kraju.

Choć w 1978 roku przeszedł na emeryturę, nie zrezygnował z pracy pedagogicznej i naukowej. Przewodniczył Radzie Instytutu Informatyki UW oraz Radzie Naukowej Towarzystwa Cybernetycznego. Był posłem na Sejm, wiceprzewodniczącym Rady Głównej Studiów Uniwersyteckich Ministerstwa Szkolnictwa Wyższego (MSW), przewodniczącym  Rady Naukowej Centrum Obliczeniowego PAN i przewodniczącym Rady Naukowej  Urzędu Pełnomocnika Rządu ds. Elektronicznej Techniki Obliczeniowej. Laureat licznych nagród MSW, otrzymał wiele polskich i zagranicznych orderów, między innymi: Order Budowniczych Polski Ludowej (1964), Order Sztandaru Pracy I klasy, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (10.05.1958), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Legii Honorowej  (nadany 6.10.1967 przez prezydenta Francji), Wielkie Srebrne Honorowe Odznaczenie z Gwiazdą za zasługi dla Republiki Austrii (1975) i Komandorię I klasy Orderu Lwa Finlandii. Niezwykle zasłużony dla kraju, został w 1975 roku uhonorowany tytułem doktora honoris causa przez Uniwersytet Śląski w Katowicach, a 14.05.1980 roku przez Politechnikę Gdańską.

Zmarł 3.01.1986 roku w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim.