Honorowy Profesor Emeritus Politechniki Gdańskiej.
Absolwent Wydziału Elektrycznego (obecnie Wydziału Elektrotechniki i Automatyki) Politechniki Gdańskiej. Profesor Politechniki Gdańskiej, pracownik nauki, nauczyciel akademicki, twórca szkoły naukowej znanej z prac z zakresu automatyki i sterowania w systemach elektroenergetycznych. Inicjator i twórca dwóch projektów dotyczących bezpieczeństwa energetycznego Polski. Dziekan Wydziału Elektrycznego PG (1981-1987). Członek Polskiej Akademii Nauk, przedstawiciel Polski w Komitecie CIGRE.
Zbigniew Szczerba urodził się w 1930 roku w Czeremsze. Ukończył Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie. Następnie podjął studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Gdańskiej, gdzie w 1952 roku uzyskał tytuł zawodowy inżyniera, a w 1956 tytuł magistra. Od 1951 roku pracował w Zakładach Budowy Sieci i Stacji Elektrycznych w Gdańsku, następnie w Zespole Elektrowni Gdynia, w którym to przedsiębiorstwie doszedł do stanowiska zastępcy głównego inżyniera. Po studiach magisterskich został zatrudniony w Pracowni Automatyki Instytutu Energetyki – kierowany przez niego zespół opracował liczne typy układów regulatorów napięcia generatorów, między innymi dla okrętownictwa i elektrowni. Przez pięć lat pracował na stanowisku wicedyrektora w Instytucie Automatyki Systemów Energetycznych we Wrocławiu. W 1963 został doktorem nauk technicznych, habilitował się w 1977, a w 1979 roku otrzymał tytuł profesora.
Po powrocie do Gdańska objął funkcję kierownika Zakładu Elektroenergetyki Wydziału Elektrycznego Politechniki Gdańskiej. W latach osiemdziesiątych przez dwie kadencje był dziekanem Wydziału Elektrycznego, a następnie (1987–1990) profesorem Uniwersytetu Technicznego w Oranie. Po powrocie do kraju stworzył Katedrę Systemów Elektroenergetycznych. W latach 1990–1996 zajmował stanowisko prorektora do spraw nauki. Na pełnoetatowym stanowisku profesorskim pracował do 2010 roku.
W pracy naukowej zajmował się głównie automatyką w elektroenergetyce i systemami energetycznymi. Jest twórcą szkoły naukowej znanej z prac z zakresu automatyki i sterowania w systemach elektroenergetycznych, a także inicjatorem i twórcą dwóch wielkich projektów zamówionych przez polski rząd: „Hierarchiczna struktura sterowania w systemie elektroenergetycznym” i „Bezpieczeństwo elektroenergetyczne kraju”. Do ich realizacji zorganizował konsorcja politechnik z Gdańska, Warszawy i Wrocławia oraz Politechniki Śląskiej, jednocześnie pełniąc w nich funkcję kierownika i przewodniczącego rad naukowych. W tych projektach zrealizował szereg pomysłów rewolucjonizujących automatykę w polskiej elektroenergetyce. Był autorem ponad 60 patentów, ponad 250 prac naukowych, w większości wdrożonych. Publikował w sześciu językach.
Był członkiem Komitetu Problemów Energetyki Polskiej Akademii Nauk (PAN), członkiem prezydium i przewodniczącym Sekcji Systemów Elektroenergetycznych Komitetu Elektrotechniki PAN, przedstawicielem Polski w Komitecie CIGRE (Międzynarodowa Rada ds. Systemów Elektroenergetycznych) – Automatyka Elektroenergetyczna, a także członkiem wielu stowarzyszeń naukowych i technicznych oraz rad naukowych i redakcyjnych.
Został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą, Krzyżem Oficerskim, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotą Odznaką „Zasłużony dla Energetyki”. Otrzymał Nagrodę Państwową II stopnia. Wyróżniony Medalem za Zasługi dla Politechniki Gdańskiej, tytułem Honorowy Profesor Emeritus Politechniki Gdańskiej (2015) oraz tytułem Distinguished Member of CIGRE. Otrzymał Złotą Odznakę „Zasłużony dla Instytutu Energetyki”.
Zmarł 21 września 2024 roku w Gdańsku. Został pochowany na Cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku.
