W dokumencie regulującym zasady i sposób implementacji Planu S opisano trzy mechanizmy, które mają zachęcić wydawców działających w modelu subskrypcyjnym do przejścia na otwarty dostęp.
Umowy transformacyjne
Wdrożenie Planu S ma na celu przekształcenie obecnego systemu publikowania, zastępując model biznesowy subskrypcji nowymi modelami, które zapewniają, że wyniki badań są otwarte i nadają się do ponownego wykorzystania, a koszty ich rozpowszechniania są przejrzyste i zrównoważone. Aby przyśpieszyć przejście na otwarty dostęp przyjęto strategię systematycznego wycofywania finansowego wsparcia dla miejsc publikacji pobierających opłaty za dostęp oraz przeznaczenie tych środków finansowych na wsparcie publikowania w otwartym dostępie.
cOAlition S zachęca instytucje i konsorcja do opracowywania nowych umów transformacyjnych. Umowy zawarte po 1 stycznia 2021 roku otrzymają wsparcie finansowo tylko wtedy, jeżeli będą zgodne z wytycznymi i będą zarejestrowane w rejestrze prowadzonym przez ESAC.
Wydawnictwo ICM w 2021 roku udostępniło raport o sytuacji w zakresie umów transformacyjnych - rozumianych jako sposób przejścia z subskrypcyjnego modelu publikacji naukowych do pełnego i natychmiastowego otwartego dostępu. Raport jest dostępny na licencji CC BY 4.0:
Transformative Agreements: Overview, Case Studies, and Legal Analysis
Modelowe umowy transformacyjne
Wsparcie dla wydawnictw prowadzonych przez towarzystwa naukowe oraz małych i średnich wydawców, aktualnie nie związanych umowami transformacyjnymi. cOAlition S będzie pracować wspólnie ze wszystkimi interesariuszami w celu wypracowania nowych modeli umów zapewniających otwarty dostęp i unikających podwójnych płatności (subskrypcja oraz opłaty publikacyjne).
Czasopisma transformacyjne
Czasopisma subskrypcyjne i hybrydowe, w których udział otwartych treści jest stopniowo zwiększany, a koszty subskrypcji są równoważone przez przychody z opłat za usługi wydawnicze (aby uniknąć podwójnych płatności) i gdzie czasopismo jasno zobowiązuje się do przejścia na pełny otwarty dostęp w uzgodnionych ramach czasowych.
Aktualne wytyczne określają próg, którego przekroczenie zobowiązuje wydawcę do wprowadzenia pełnego otwartego dostępu – z 50% na 75%. Usunięto termin całkowitej transformacji, który wcześniej wyznaczony został na koniec 2024 roku. Ponadto czasopismo transformacyjne będzie musiało wykazać roczny przyrost udziału otwartych treści na poziomie 5% wartości bezwzględnej i co najmniej 15% wartości względnej.
cOAlition S na swojej stronie udostępnia listę czasopism, którym przyznano status czasopisma transformacyjnego oraz wyniki cyklicznej ewaluacji postępów.
Czasopisma transformacyjne