Prof. Marian Osiński | Politechnika Gdańska

Treść strony

Prof. Marian Osiński

Dyscyplina naukowa: architektura i urbanistyka
Doktor honoris causa PG – 1970 roku
Promotor: prof. dr hab. inż. arch. Jerzy Stankiewicz

Urodził się 2 stycznia 1883 roku w Krakowie. Studia wyższe ukończył w 1908 roku na Wydziale Budownictwa Szkoły Politechnicznej we Lwowie uzyskując tytuł inżyniera architekta.  

W latach 1906–1908 pracował w Biurze Budowlanym Jana Lewińskiego we Lwowie. Odbył studia uzupełniające i praktyki zawodowe: w latach 1909–1910 w Akademii Sztuk Pięknych i w Muzeum Artystyczno-Przemysłowym w Rzymie. W 1911–1912 uzupełniał studia na Wydziale Architektury Politechniki i w Szkole Przemysłu Artystycznego w Monachium.

Na stanowisko docenta został powołany w 1910 roku, zastępcy profesora w 1929 roku, w 1934 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, w 1946 roku profesora zwyczajnego z zakresu Historii Architektury Polskiej.

W latach 1907–1916 pracował w Szkole Politechnicznej, w latach 1923–1939 na Politechnice Lwowskiej. Na Politechnice Lwowskiej pełnił funkcje: w latach 1929–1934 kierownika Katedry Historii Architektury Polskiej, a w latach 1936–1938 dziekana Wydziału Architektonicznego.

W 1933 roku uzyskał stopień doktora na Wydziale Architektonicznym Politechniki Lwowskiej.

W latach 1916–1919 pracował w ekspozyturze budowlanej Centrali Krajowej dla Gospodarczej Odbudowy Galicji w Jaśle. W 1919 roku był architektem Elektrowni Miejskiej we Lwowie, zaprojektował elektrownię w Borysławiu (na zlecenie Towarzystwa Akcyjnego Zachodnio-Galicyjskich Elektrowni Okręgowych), a w latach 1921–1923 rozbudowę elektrowni w Sierszy Wodnej koło Trzebini (na zlecenie Spółki Akcyjnej Elektrowni Okręgowych we Lwowie).

W latach 1921–1924 był nauczycielem w Państwowej Szkole Technicznej, a w latach 1924–1929 nauczycielem w Państwowej Szkole Przemysłowej we Lwowie. W latach 1939–1941 profesor w Lwowskim Instytucie Politechnicznym, w okresie od 1942 roku do czerwca 1944 roku był wykładowcą na Państwowych Technicznych Kursach Zawodowych. Wyjechał ze Lwowa do Dębicy, od października 1944 roku do listopada 1945 roku był kierownikiem Wydziału Odbudowy Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie.

Od listopada 1945 roku w Gdańsku, w latach 1945–1970 pracował na Politechnice Gdańskiej, pełnił funkcje: dziekana Wydziału Architektury w latach 1945–1952, kierownika Katedry Historii Architektury Polskiej w latach 1945–1960. Na emeryturę przeszedł w 1960 roku. W latach 1948–1950 był dziekanem Wydziału Architektury Wieczorowej Szkoły Inżynierskiej Naczelnej Organizacji Technicznej.

Autor projektów architektonicznych kościołów w: Polance (1925), Głębokiem, Grochowcach, Stalach, Grębowie, ratusza miasta Stryj, rekonstrukcji zamku w Żółkwi, projektant wielu domów i willi we Lwowie. Przeprowadził inwentaryzację zamków w: Zbarażu, Żółkwi, Brzeżanach, Świrzu, kościołów w Rzeszowie i Lwowie, odbudowy kościoła w Jaśle. Pod jego kierunkiem opracowano dokumentację odbudowy rekonstrukcji elewacji i dzięki niemu zachowano historyczny wygląd fasad Głównego Miasta w Gdańsku. Był konsultantem do odbudowy miast: Szczecina, Koszalina i Kołobrzegu.

Był konsultantem Biura Projektowo-Badawczego Budownictwa Ogólnego „Miastoprojekt”. Jest uważany za twórcę gdańskiej szkoły architektury po 1945 roku.

Autor, współautor kilkudziesięciu publikacji, na temat architektury, konserwacji i rekonstrukcji zabytków, odbudowy zabytków gdańskich.

Był członkiem: Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, Towarzystwa Naukowego we Lwowie (1934), Polskiego Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie, Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej Polskiej: prezesem oddziału we Lwowie (1937) i członkiem Oddziału Wybrzeże w Gdańsku (1947–1974) oraz Gdańskiego Towarzystwa Naukowego.

1 października 1970 roku został wyróżniony godnością doktora honoris causa Politechniki Gdańskiej „w uznaniu wielkich i niezniszczalnych zasług położonych przy odbudowie Starego Gdańska oraz w ciągu sześćdziesięciu lat działalności dydaktycznej, architektonicznej i naukowej dla dobra polskiej nauki i kultury”.

Był laureatem Nagrody Naukowej przewodniczącego Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku w 1956 roku.

Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, odznaką „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”.

Zmarł 4 grudnia 1974 roku w Gdańsku.

Bibliografia

  1. M. Gliński, J. Kukliński, Kronika Gdańska 997–2000t. II 1945–2000, Gdańsk 2006
  2. H. Krzyżanowska, Marian Osiński, w: Polski słownik biograficzny konserwatorów zabytków, red. H. Kondziela, H. Krzyżanowska, z. 2, Poznań 2006
  3. Pionierzy Politechniki Gdańskiej, red. Z.Paszota, J.Rachoń, E.Wittbrodt, Gdańsk 2005
  4. Politechnika Lwowska 1844–1945. Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1993
  5. Polski Słownik Biograficzny, t. XXIV, Warszawa-Wrocław-Poznań-Kraków 1979, s. 346–347
  6. Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3. L–P, red. Z. Nowak, Gdańsk 1997