Sołtyk Tadeusz | Politechnika Gdańska

Treść strony

Sołtyk Tadeusz

Profesor. Pionier Politechniki Gdańskiej.

Tadeusz Sołtyk urodził się 30.08.1909 roku w Radomiu. W 1928 roku zdał maturę w Gimnazjum im. T. Chałubińskiego o profilu matematyczno-przyrodniczym w Radomiu. Po zdaniu egzaminu na Wydział Elektryczny Politechniki Warszawskiej studiował krótko na tym wydziale, gdyż wkrótce przeniósł się na Wydział  Mechaniczny (kierunek lotniczy), gdzie w 1934 roku otrzymał dyplom inżyniera mechanika. Powołany we wrześniu 1934 roku do wojska, po trzech miesiącach służby podstawowej przeniósł się do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. W 1935 roku rozpoczął służbę w Szkole Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. W tym samym roku odbył przeszkolenie szybowcowe w Ustianowej. 1.09.1935 roku, po zakończeniu służby wojskowej, podjął pracę w biurze konstrukcyjnym Państwowych  Zakładów Lotniczych w Warszawie. Pracował tam na etacie zastępcy głównego konstruktora do 1939 roku.  Pracę rozpoczął od budowy hamulców do „Karasia", usuwania slotów oraz od projektu magazynku na amunicję. Podejmował coraz trudniejsze zadania, takie jak konstrukcja „Suma" i usuwanie wszystkich usterek do- strzeżonych w czasie próbnych lotów tego samolotu. Po wybuchu wojny pociągiem ewakuacyjnym dojechał do Siedlec, a stamtąd dotarł pod Kock, gdzie brał udział w bitwie. Po klęsce dostał się do niewoli niemieckiej i przebywał w Radomiu. Następnie uciekł do Brześć, majątku należącego do szkoły, której dyrektorem był jego ojciec. Poszukiwany przez Niemców, ukrywał się przez dwa miesiące w Warszawie. Po powrocie do Brześć pomagał w gospodarowaniu majątkiem.

Gdy w czerwcu 1944 rok teren zajęły jednostki radzieckie, udał się do Nałęczowa, a potem do Lublina, gdzie pracował w domu noclegowym Czerwonego Krzyża. W Lublinie zgłosił się do Departamentu Lotnictwa Cywilnego Resortu Komunikacji Poczt i Telegrafów Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Podjął wówczas pracę w zespole konstruktorów opracowujących projekt samolotu do rozwożenia prasy i instruktorów na niedostępne tereny. Wkrótce przeniósł się do Łodzi, gdzie w swoim mieszkaniu prowadził biuro konstrukcyjne Lotniczych Warsztatów Doświadczalnych (LWD). Powstał wówczas prototyp „Szpaka”.

Namówiony przez organizatorów Wydziału Lotniczego Politechniki Łódzkiej, wykładał tu w latach 1946-1950 budowę samolotów. Przedmiot ten wykładał również na Wydziale Mechanicznym Politechniki Gdańskiej (PG) w latach 1948-1950. Wykłady prowadził przez 10 godzin w soboty, co dwa tygodnie, w ramach zajęć przewidzianych dla Oddziału Lotniczego, zorganizowanego w 1946 roku.  Po likwidacji w 1950 LWD w Łodzi przeniósł się do Warszawy, do Wytwórni  Sprzętu Komunikacyjnego na Okęciu (WSK). Wówczas  nie mógł już dojeżdżać do Gdańska na zajęcia, a ponadto Ministerstwo Oświaty zlikwidowało z dniem 12.07.1950 roku na PG Oddział Lotniczy. Pracę dydaktyczną zarzucił ostatecznie po wykładach z technologii drewna na Politechnice Warszawskiej w latach 1951-1952 oraz z techniki budowy samolotów w Wojskowej Akademii Technicznej w 1953 roku. Mimo mianowania go w 1955 roku na docenta, a w 1975 roku na profesora nadzwyczajnego wybrał pracę w biurze konstrukcyjnym. W latach 1951-52 był głównym konstruktorem WSK. Przeniósł się następnie do Instytutu Lotnictwa. Tu, także jako główny konstruktor, po zdobyciu doświadczenia przy konstrukcji  „Misia" i „Żurawia” rozpoczął współpracę przy konstrukcji prototypu „Biesa" z przeznaczeniem dla wojsk lotniczych oraz przy budowie szkoleniowego samolotu odrzutowego „Iskra". W latach 1957-67 był zatrudniony w WSK, gdzie w 1965 roku opracował konstrukcję kolejnych samolotów „Grota" i „Pelikana", które jednak, w przeciwieństwie do poprzednich, nie weszły do produkcji.

W zakresie konstrukcji żeglarskich opracował między innymi zmodyfikowany jacht „Kumka V " (1955) i „Kumka VI" (1960). 1.03.1967 roku opuścił WSK i na 25 lecie zatrudnił się w Przemysłowym Instytucie Automatyki i Pomiarów w Warszawie na stanowisku kierownika Zespołu Problemowego (1967-92) z siedzibą w Aninie, potem we Włochach. Pracował na potrzeby statków morskich, rozwiązując problematykę zdalnego sterowania silników na szybkich kutrach (1970) i na dwusilnikowych  holownikach  ratunkowych (1976). Zespół pod jego kierunkiem opracował także: szybką drukarkę do EMC (1976), zdalne sterowanie silnika i śruby do jachtu „Mazurek" (1977), zautomatyzowany magazyn wysokiego składowania (1978) oraz robota przemysłowego  (1986). Jako konstruktor specjalista, był członkiem wielu rad naukowych związanych w latach 1962-1999 z lotnictwem, statkami i automatyką, komisji dyscyplinarnych i Centralną Komisja Kwalifikacyjną.

Odznaczony  m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1956) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1960). W latach 1952-1995 zdobył 11 nagród i wyróżnień.

Zmarł 14.07.2004 roku w Warszawie, gdzie został pochowany w alei Zasłużonych na cmentarzu Powązkowskim.