Profesor Wanda Szczepuła patronką nowego gdańskiego tramwaju | Politechnika Gdańska

W uroczystym nadaniu imienia wzięli udział m.in.: Piotr Borawski, z-ca prezydenta ds. przedsiębiorczości i ochrony klimatu, prof. Dariusz Mikielewicz, prorektor ds. organizacji i rozwoju Politechniki Gdańskiej, prof. Janusz Rachoń, rektor PG w latach 2002-2008, prof. Agata Kot-Wasik, dziekan Wydziału Chemicznego oraz rodzina i przyjaciele patronki.

– Jestem bardzo zadowolony i dumny, że na nowym gdańskim tramwaju pojawiło się nazwisko profesor Wandy Szczepuły – mówił podczas uroczystości prof. Dariusz Mikielewicz – pierwszej profesor tytularnej na naszej uczelni, której sukces otwierał drogę naukową szeregom kobiet.

Profesor Wanda Szczepuła urodziła się w roku 1916 w Wolsbergu w Austrii, dzieciństwo i młodość spędziła na Kresach. Studia rolnicze rozpoczęła na Wydziale Rolno-Lasowym Politechniki Lwowskiej w Dublanach. Tytuł inżyniera i magistra nauk rolniczych zdobyła na Uniwersytecie Jagiellońskim, po czym podjęła pracę w cukrowni "Janikowo", a następnie razem z mężem Janem (1914-1990) przeniosła się do Gdańska, gdzie związała się zawodowo Politechnika Gdańską. Została asystentką w kierowanej przez prof. Ernesta Syma Katedrze Środków Żywności.

Równolegle pracowała na jedną czwartą etatu w przetwórni jajczarskiej. Opracowała 6 patentów – w tym 3 wspólnie z mężem. Najważniejszy dotyczył zmiany sposobu pasteryzacji masy jajowej; było to szczególnie ważne ze względu na to, że w tym czasie Polska była liderem w jej eksporcie do Anglii. Patent wzbudził zainteresowanie premiera Józefa Cyrankiewicza, a Profesor Szczepuła dostała zaproszenie na staż w Instytucie Naukowym Niskich Temperatur w Cambridge. W 1957 obroniła doktorat, a cztery lata później uzyskała habilitację.

W roku 1972 uzyskała tytuł naukowy profesora nauk chemicznych. W latach 1974-1976 przez 22 miesiące jako ekspert ONZ/FAO przebywała w Mongolii. Do momentu przejścia w roku 1976 na emeryturę pracowała na stanowisku profesora nadzwyczajnego Politechniki Gdańskiej.

Na uczelni zwracała uwagę na to, że kobiety są w trudniejszej sytuacji niż mężczyźni

– Była feministką – mówiła podsumowując życie naukowczyni jej wnuczka, Anna Szczepuła – choć w latach, kiedy robiła karierę naukową to pojęcie było bardzo rzadko używane – uważała, że patriarchalizm w nauce w XX wieku to przeżytek, a kobiety powinny realizować się w pracy naukowej i zajmować kierownicze stanowiska. W Katedrze Mikrobiologii Technicznej na Wydziale Chemicznym, którym kierowała, zatrudniała przede wszystkim kobiety.

Profesor Szczepuła była świetnym dydaktykiem, sale wykładowe podczas prowadzonych przez nią zajęć z mikrobiologii technicznej były wypełnione po brzegi, a jej wykłady były merytoryczne i okraszone ciekawostkami oraz nowinkami ze świata nauki. Bogato ilustrowane, wzboga­cane interesującymi nowinkami i dygresjami ze świata nauki, wykłady wzbudzały niesłabnące zainteresowanie.

Pomagała w opracowaniu receptury popularnych lodów Calypso – stworzyła dla nich standardy chemiczne i mikrobiologiczne.

– Trzeba podkreślić, że pani profesor była nie tylko świetnym naukowcem, ale też pełniła funkcję prodziekana ds. studenckich, kiedy studiowałem na Politechnice Gdańskiej – wspominał prof. Janusz Rachoń – a były to trudne czasy schyłku lat sześćdziesiątych. Zapamiętaliśmy panią profesor jako niezwykle oddaną studentom i wyjątkowo odważną osobę.

Profesor Wanda Szczepuła zmarła 10 kwietnia 2014 w Gdańsku, w wieku 98 lat.

Historia tramwajów, którym nadawane są imienia patronów związanych z Gdańskiem, sięga października 2015 roku, od kiedy po gdańskich szynach regularnie kursuje tzw. tramwaj grassowski (tramwaj N8C) - dedykowany nobliście Günterowi Grassowi. Gdańskie tramwaje zyskały już wielu patronów: sportowców, działaczy społecznych, księży, wybitnych osobowości kultury i sztuki. Do tego grona dołączają teraz wybitni gdańscy naukowcy, także z Politechniki Gdańskiej. 20 listopada 2020 roku na tory wyjechał tramwaj nazwany imieniem profesora Jerzego Doerrfera, wybitnego naukowca z Politechniki Gdańskiej i wielkiego społecznika