Jak zmierzyć sukces naukowy? O ewaluacji pracy naukowca

Mówią – Osiągnąć sukces. Myślą – Zdobyć punkty.

Czym jest sukces naukowy? Odpowiedź jak zwykle jest tylko jedna i brzmi: to zależy. To zależy, czy myślimy o uczelni w skali Świata lub kraju, zespole badawczym czy o sukcesie jednostki. To, także, zależy od tego czy mówimy o jakości badań, ilości grantów, publikacji, wdrożeń, patentów… Co więcej, czy mówiąc o sukcesie myślimy o wciąż wykluczanych z dyskusji wybitnych dydaktykach, popularyzatorach nauki, osobach współpracujących ze środowiskiem gospodarczym czy społecznym?

Chęć kwantyfikacji efektów pracy naukowej, które bardzo często są niekwantyfikowalne i nieporównywalne pomiędzy naukowcami, tworzy różnego rodzaju systemy, takie jak punkty, sloty i rankingi, które często zakrzywiają obraz dobrego naukowca i dają pole do nadużyć, pracy nastawionej na szybkie efekty, często prowadząc do wypalenia zawodowego.

Publish or perish - presja publikowania, co raz częściej za wszelką cenę, zdaje się nie wykuwać wielkiego sukcesu naukowego, a staje się niekiedy paliwem dla nierzetelnych naukowców i drapieżnych wydawnictw. Praca naukowa z odkrywania nieznanego stała się wyrobniczym pisaniem publikacji i grantów, ale tylko takich które przyniosą efekty (w postaci publikacji) w odpowiednio krótkim czasie. Z kolei ocena pracownicza, często identyczna zarówno dla początkujących akademików jak i doświadczonych profesorów, może premiować zachowania patologiczne, zwane fałszywą nauką (fake science), tworzeniem paper mills, czy nieuczciwym wykorzystaniem pracy studentów, doktorantów i młodych naukowców.

Czy, zatem, utknęliśmy w tym systemie na dobre? Ostatnimi czasy coraz częściej podnoszony jest postulat reformy sposobu parametryzacji. Słyszymy głosy ekspertów jak i zmęczonych status quo pracowników akademickich. Słyszymy, w końcu, słowa polityków, dla których wciąż szukamy odpowiedniej wagi. Akademia potrzebuje dyskusji, chcemy być wysłuchani. Dlatego zapraszamy Was, na panel poświęcony ocenie pracowników uczelni wyższych. Dopuśćmy do głosu przyszłe pokolenia profesorów – czyli Was, Młodych! Podczas panelu wspólnie postaramy się odpowiedzieć, między innymi, na pytania:

  • Czy obecny system ewaluacji Nauki buduje wzajemne zaufanie?
  • Czy kapitalistyczne podejście do nauki jest z korzyścią dla Nauki?
  • Czy obecne rozwiązania motywują młodych pracowników nauki do osiągania najwyższych celów?
  • Czy w tej układance jest miejsce dla wybitnych praktyków, dydaktyków czy popularyzatorów nauki?
  • Czy stosując obecne ramy oceny pracowników doczekamy się polskich noblistów?
  • Czy znajdziemy receptę na palące Nas problemy…?