Data dodania: 2020-12-21
Odszedł prof. Wacław Szybalski, doktor honoris causa PG
Prof. Wacław Szybalski urodził się 9 września 1921 r. w Lwowie. Studiował na Wydziale Chemicznym Politechniki Lwowskiej, a w latach 1941–1944 pracował w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami prof. Rudolfa Weigla we Lwowie.
W 1945 r. nostryfikował dyplom inżyniera chemika na Politechnice Śląskiej w Gliwicach. W tym samym roku zamieszkał w Gdańsku. W latach 1945–1949 pracował na Politechnice Gdańskiej, gdzie uzyskał stopień doktora na Wydziale Chemicznym (1949), a także w Urzędzie Wojewódzkim, Inspektoracie Standaryzacji oraz w Izbie Przemysłowo-Handlowej.
Następnie wyjechał do Danii, gdzie pracował w Laboratorium Calsberga w Kopenhadze. W 1951 r. przeniósł się do USA. W latach 1951–1955 pracował w Cold Spring Harbor Laboratory, a przez kolejne cztery lata w Instytucie Mikrobiologii Uniwersytetu Rutgersa w New Brunswick. W 1960 r. objął stanowisko profesora onkologii na Uniwersytecie Wisconsin w Madison w Mc Ardle Laboratory for Cancer Research, gdzie pracował aż do przejścia na emeryturę w 2003 r.
Prof. Szybalski był twórcą międzynarodowej szkoły naukowej genetyki, biotechnologii, inżynierii genetycznej, biologii molekularnej. Opracował wiele oryginalnych metod badawczych, a wyniki prowadzonych przez niego badań w wielu dziedzinach biologii molekularnej były pierwszymi, m.in.: metod wirowania i rozdzielania kwasów nukleinowych w chlorku i siarczanie cezu, opracowania zasad wykrywania mutagenności związków chemicznych na bakteriach, przyczynowego związku miedzy mutagenezą, a karcinogenezą, badania nad genomem ludzkim. Stworzył system selekcyjny HAT do hodowli komórek (m.in. ludzkich), propagował pierwsze leki antybiotyki w leczeniu infekcji, metod fizycznych w badaniach genetycznych DNA, genomu lambdy.
Był autorem i współautorem ponad 380 publikacji na temat mikrobiologii, genetyki, biologii molekularnej, a także twórcą dwóch patentów.
Pięciokrotnie został wyróżniony godnością doktora honoris causa pięciu polskich uczelni: Politechniki Gdańskiej (2001), Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej w Lublinie (1980), Uniwersytetu Gdańskiego (1989) i Akademii Medycznej w Gdańsku (2000), Uniwersytetu Jagiellońskiego (2012).
Był laureatem nagrody Casimir Funk Natura Science w dziedzinie nauk przyrodniczych Polskiego Instytutu Sztuki w Nowym Jorku w 2003 roku.
Został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, medalem Hilldale Uniwersytetu Wisconsin w Madison, medalem Czeskiej Akademii Nauk im. Grzegorza Mendla.
Z inicjatywy prof. Szybalskiego w 2007 r. powołano fundację jego imienia i ustanowiono nagrodę naukową. Więcej informacji o profesorze i jego działalności naukowej i społecznej można znaleźć na stronie Fundacji Profesora Wacława Szybalskiego lub stronie Politechniki Gdańskiej.
Prof. Szybalski zmarł 15 grudnia w Madison w USA.
