Wszyscy pracownicy, niezależnie od zajmowanego stanowiska, muszą wypełniać obowiązki wynikające z przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Postanowienia dotyczące obowiązków pracownika reguluje ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy oraz Regulamin pracy Politechniki Gdańskiej.
Zgodnie z art. 211 Kodeksu pracy przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy jest podstawowym obowiązkiem pracownika.
Obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieniczny pracy zostały unormowane w art. 100, a następnie rozwinięte w art. 211 Kodeksu pracy oraz w Rozdziale 3 §4 Regulaminu pracy Politechniki Gdańskiej.
Praktyczna realizacja obowiązków nakłada na pracownika:
- obowiązek znajomości przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawanie się wymaganym egzaminom sprawdzającym (art. 211 Kodeksu pracy), a także potwierdzenia na piśmie zapoznanie się z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 2374 Kodeksu pracy),
- obowiązek wykonywania pracy w sposób zgodny z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosowanie się do wydawanych w tym zakresie poleceń i wskazówek przełożonych (art. 211 Kodeksu pracy),
- obowiązek dbania o należyty stan maszyn, urządzeń, narzędzi i sprzętu oraz o porządek i ład w miejscu pracy (art. 211 Kodeksu pracy),
- obowiązek stosowania środków ochrony zbiorowej, a także używania przydzielonych środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem (art. 211 Kodeksu pracy),
- obowiązek poddawania się wstępnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosowania się do wskazań lekarskich (art. 211 kodeksu pracy),
- obowiązek niezwłocznego zawiadamiania przełożonego o zauważonym w zakładzie pracy wypadku albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego oraz ostrzeżenia współpracowników, a także inne osoby znajdujące się w rejonie zagrożenia, o grożącym im niebezpieczeństwie (art. 211 Kodeksu pracy),
- obowiązek współdziałania z pracodawcą i przełożonymi w wypełnianiu obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 211 Kodeksu pracy).
Obowiązki osoby kierującej pracownikami, czyli np. dyrektora, kierownika, mistrza, brygadzisty, a nawet szeregowego pracownika wyznaczonego przez przełożonego do wykonania określonego zadania przy pomocy innych pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zostały unormowane w art. 212 Kodeksu pracy oraz w Rozdziale 2 §3 Regulaminu pracy Politechniki Gdańskiej.
Praktyczna realizacja obowiązków nakłada na osobę kierującą pracownikami:
- obowiązek zorganizowania stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 212 Kodeksu pracy),
- obowiązek dbania o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem (art. 212 kodeksu pracy),
- obowiązek zorganizowania, przygotowywania i prowadzenia prac, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy (art. 212 Kodeksu pracy),
- obowiązek dbania o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem (art. 212 Kodeksu pracy),
- obowiązek egzekwowania przestrzegania przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 212 Kodeksu pracy),
- obowiązek zapewnienia wykonania zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami (art.212 Kodeksu pracy).