Wibracje czyli drgania mechaniczne to niskoczęstotliwościowe drgania akustyczne. Przenoszone są one drogą bezpośredniego kontaktu z materiałem drgającym na poszczególne tkanki ciała człowieka lub na jego organizm. Wibracje są jednym z fizycznych szkodliwych czynników występujących w środowisku pracy, na który uskarża się znaczny odsetek pracowników.

Narażenie na działanie wibracji prowadzi do szeregu problemów zdrowotnych. Stanowią one zagrożenie dla mięśni i stawów, a także dla układu kostnego. Przyczyniają się do powstawania schorzeń neurologicznych, mają niekorzystny wpływ na pracę układu krążenia. Przedłużające się oddziaływania wibracji powodują też zaburzenia percepcji oraz prawidłowego funkcjonowania zmysłu równowagi i słuchu. Zespół zmian chorobowych wywołanych występowaniem mechanicznych drgań w środowisku pracy nazywany zespołem wibracyjnym jest uznany za chorobę zawodową.

Zmiany chorobowe w dużym stopniu zależą od rodzaju drgań, na które narażony jest pracownik, czyli:

1. miejsca kontaktu człowieka z drgającym przedmiotem:

- drgania przekazywane do organizmu człowieka za pośrednictwem: stóp (w pozycji stojącej), bioder (w pozycji siedzącej) i pleców (w pozycji leżącej) zaliczamy do drgań o oddziaływaniu ogólnym; drgania te wywołują reakcje całego organizmu człowieka,

- drgania wnikające do organizmu człowieka przez kończyny górne zaliczamy do drgań o oddziaływaniu miejscowym,

2. wartości parametrów opisujących drgania:

- częstotliwości,

- przemieszczenia, prędkości, przyspieszenia,

- przebiegów drgań w czasie zmiany roboczej,

- dziennego czasu narażenia na drgania i staż pracy w narażeniu na drgania,

- kierunku działania wibracji.

Ponadto czynnikami mającymi wpływ na ewentualne powstanie zmian chorobowych w organizmie pracownika jest jego wiek i predyspozycje zdrowotne oraz siła kontaktu operatora z narzędziem.

Objawy chorobowe dotyczą przede wszystkim układu nerwowego, narządu ruchu, układu krążenia i objawiają się:

1. schorzeniami naczyń krwionośnych,

2.  uszkodzeniami w układzie kostno-stawowym,

3. zaburzeniami czynności mięśni i ścięgien,

4.  zmianami w układzie nerwowym.

Aby ograniczyć narażenie organizmu człowieka na drgania należy minimalizować ilość energii wibroakustycznej docierającej ze źródła. Pomóc w tym mogą działania opierające się na rozwiązaniach techniczno-organizacyjnych, czyli:

- unikanie procesów lub metod pracy powodujących narażenie na drgania mechaniczne i zastępowanie ich innymi, stwarzającymi mniejsze narażenia,

- dobieranie środków pracy przeznaczonych do wykonywania określonej pracy, właściwie zaprojektowanych pod względem ergonomicznym, o możliwie najniższym poziomie emisji drgań mechanicznych,

- ograniczanie narażenia na drgania mechaniczne środkami technicznymi (stosowanie materiałów, elementów i układów izolujących i tłumiących drgania, w tym amortyzowanych siedzisk, uchwytów i rękawic antywibracyjnych),

- projektowanie miejsc pracy i rozmieszczanie stanowisk pracy w sposób umożliwiający izolację od źródeł drgań mechanicznych oraz ograniczający jednoczesne oddziaływanie wielu źródeł na pracownika,

- przeglądy i konserwowanie, obiektów budowlanych, urządzeń i układów izolujących i tłumiących drgania mechaniczne,

- informowanie i szkolenie pracowników w zakresie poprawnego i bezpiecznego posługiwania się środkami ochrony indywidualnej,

- ograniczanie czasu i poziomu narażenia oraz liczby osób narażonych na drgania mechaniczne przez właściwą organizację pracy, w szczególności stosowanie skróconego czasu lub przerw w pracy i rotacji na stanowiskach pracy.

Akty prawne:
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.