O stresie w miejscu pracy mówimy, gdy osoby pracujące, zarówno pracownicy jak i pracodawcy, mają do czynienia z dyskomfortem psychicznym, który jest bezpośrednio związany z wymaganiami przekraczającymi możliwości osoby pracującej.
Przyczyny stresu w miejscu pracy:
- wymagania w pracy przekraczają możliwości osoby pracującej, jej kompetencje i umiejętności,
- praca poniżej możliwości i kwalifikacji, wykonywanie monotonnych, powtarzalnych zadań,
- konieczność podejmowania decyzji o znacznych konsekwencjach, również finansowych,
- odpowiedzialność za grupę ludzi, rozwiązywanie sporów i konfliktów,
- przeciążenie ilością pracy, zadaniami wykonywanymi z krótkim terminem realizacji
- brak pomocy innych osób w pracy, brak współpracy
- przemoc psychiczna, nękanie ze strony współpracowników lub przełożonych, mobbing, zastraszanie, poniżanie, ośmieszanie
- dyskryminacja na tle rasowym, wyznaniowym, orientacji seksualnej
- niska odporność psychiczna na czynniki stresowe
- nieradzenie sobie z wyzwaniami, nowymi zadaniami
- środowisko pracy np. paca w przekroczeniach czynników szkodliwych dla zdrowia lub składowanie w miejscu pracy materiałów palnych, toksycznych czy wybuchowych
Stres, który towarzyszy w miejscu pracy, sam w sobie nie jest chorobą, ale skutkiem długotrwałego wystawienia na sytuacje stresowe może być pogorszenie stanu zdrowia i zapadanie na różne choroby.
Każda osoba inaczej reaguje na dane sytuacje oraz inaczej odczuwa narażenie na pewne bodźce i czynniki. Dla jednej osoby pewne sytuacje mogą być stresujące, dla innej osoby mogą nie stanowić odczucia powodującego stres. Posiadanie wrodzonych cech temperamentu, osobowości, a także odpowiedniej wiedzy i umiejętności zawodowych oraz wsparcia we współpracownikach i przełożonych, obniża poziom stresu i nie wpływa tak bardzo obciążająco, jak dla innych osób.
Skutki zdrowotne stresu:
- bóle kostno-stawowe, kręgosłupa, barku, szyi,
- ogólne obniżenie odporności organizmu i częsta zachorowalność na infekcje wirusowe i bakteryjne, także zwiększone ryzyko zapadalności na nowotwory
- choroby układu pokarmowego (choroby jelit, przewodu pokarmowego)
- choroby serca (choroba wieńcowa, zawał serca)
- choroby psychiczne (depresje, stany lękowe)
- popadanie w nałogi (alkoholizm, papierosy, dopalacze, substancje psychoaktywne)
Skutki ekonomiczne stresu:
- mniejsza wydajność pracy,
- częstsze pomyłki, błędy związane z mniejszą zdolnością skupienia,
- wypalenie, brak chęci do pracy,
- brak działań rozwojowych na rzecz firmy i ogólny brak zainteresowanie sprawami służbowymi działającymi na korzyść pracodawcy,
- częstsze zwolnienia lekarskie związane z obniżeniem odporności i częstszym zapadaniem na dolegliwości somatyczne i zdrowotne,
- uleganie wypadkom przy w pracy z powodu obniżonej koncentracji,
- rezygnacja z pracy.
W repozytorium dokumentów we wzorcach DBHP dostępny jest poradnik Państwowej Inspekcji Pracy dotyczący stresu w pracy.