Promieniowanie optyczne nielaserowe
Promenowanie optyczne występuje jako naturalny składnik promieniowania słonecznego oraz wytwarzane jest w sposób sztuczny przez człowieka i wykorzystywane w różnych procesach technologicznych. Promieniowanie to stanowi również efekt uboczny działalności człowieka.
Badanie promieniowania optycznego polega na pomiarze ekspozycji oraz ocenie wartości MDE (maksymalna dopuszczalna ekspozycja). Wartości MDE reprezentują maksymalny poziom promieniowania, na które oko lub skóra mogą być eksponowane bez wynikających z tego obrażeń, czy to występujących natychmiast czy też po dłuższym czasie.
Promieniowanie optyczne jest to część widma promieniowania elektromagnetycznego o długościach fal z przedziału 100 nm – 1 mm. Promieniowanie optyczne dzieli się na promieniowanie nadfioletowe, widzialne i podczerwone. Nadmierna ekspozycja na promieniowanie optyczne w środowisku pracy może wywoływać skutki szkodliwe dla zdrowia. Z tego względu promieniowanie to zalicza się do czynników szkodliwych w środowisku pracy.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy określa:
- tryb, metody i częstotliwość wykonywania pomiarów
- wymagania, jakie powinny spełniać laboratoria wykonujące badania i pomiary
- sposób rejestrowania i przechowywania wyników badań i pomiarów
- wzory dokumentów oraz sposób udostępniania wyników badań i pomiarów pracownikom
Zgodnie z ww. rozporządzeniem „badania i pomiary promieniowania optycznego nielaserowego wykonuje się, jeżeli są eksploatowane źródła tego promieniowania inne niż źródła światła służące do oświetlania pomieszczeń lub stanowisk pracy, stosowane w przeznaczonych dla nich oprawach oświetleniowych oraz w odpowiedniej odległości od eksponowanych części ciała”. Natomiast częstotliwość wykonywania badań promieniowania optycznego nielaserowego określa się w zależności od krotności maksymalnej dopuszczalnej ekspozycji ( MDE ), które wykonuje się:
- co najmniej raz na dwa lata – jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono poziom ekspozycji powyżej 0,4 do 0,7 wartości maksymalnej dopuszczalnej ekspozycji (MDE),
- co najmniej raz w roku – jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono poziom ekspozycji powyżej 0,7 wartości MDE.
Jeżeli podczas dwóch ostatnich badań i pomiarów promieniowania optycznego, wykonanych w odstępie dwóch lat, poziom ekspozycji nie przekraczał 0,4 wartości MDE, pracodawca może odstąpić od wykonywania pomiarów.
Promieniowanie nadfioletowe
Promieniowanie nadfioletowe jest krótsze niż promieniowanie widzialne, przez co jest niewidoczne dla człowieka. Promieniowanie to powoduje wiele niekorzystnych skutków biologicznych, których mechanizmy powstawania i rozwoju nie są do końca znane.
W przypadku ekspozycji na promieniowanie nadfioletowe dokonujemy oceny zagrożenia fotochemicznego oczu i skóry. Pochłonięte w nadmiarze przez skórę promieniowanie nadfioletowe może doprowadzić do poparzeń, zmian pigmentacyjnych a nawet zmian nowotworowych. W przypadku oczu i jego narażenia na nadfiolet jest stan zapalny rogówki i spojówek.
W świetle najnowszych wymagań obowiązujących w Polsce i świecie, jako kryterium oceny zagrożenia promieniowaniem nadfioletowym uznano niedopuszczenie do powstania rumienia skóry, zapalenia rogówki i spojówki oka, rozwoju zmian nowotworowych skóry i zaćmy soczewki.
Typowe źródła promieniowania nadfioletowego:
- Lampy rtęciowe niskoprężne, lampy aktyniczne i bakteriobójcze
- Lampy rtęciowe średnioprężne, lampy fotochemiczne
- Lampy rtęciowe wysokoprężne i lampy halogenowe, takie jak lampy słoneczne używane w solariach
Promieniowanie widzialne
Światło widzialne, to ta część promieniowania elektromagnetycznego, na która reaguje siatkówka oka człowieka w procesie widzenia. Intensywne promieniowanie widzialne, zwłaszcza tzw. światło niebieskie, o długościach fali z przedziału 400-500 nm, może powodować termiczne lub fotochemiczne uszkodzenia i schorzenia siatkówki oka. Dodatkowo niebieskie światło wpływa na hamowanie wydzielania melatoniny. Dlatego tak trudno nam zasnąć, gdy przez spaniem korzystamy z urządzeń elektronicznych.
Światło widzialne wykorzystywane jest:
- Fotografia
- Nauka-technika
- Medycyna (laser, obrazowanie)
Promieniowanie podczerwone
Promieniowanie podczerwone inaczej podczerwień to promieniowanie elektromagnetyczne między światłem widocznym a falami radiowymi. Promieniowanie podczerwone emituje każde ciało fizyczne, które ma wyższą temperaturę niż zero bezwzględne. Skóra ludzka absorbuje 70% promieniowania, pozostałe 30% pozostaje przez nią odbite.
Istotą działania promieniowania podczerwonego jest wytwarzanie ciepła. Powoduje ono:
- Rozszerzenie naczyń włosowatych skóry
- Zwiększenie przepływu przez tkanki krwi tętniczej, a tym samym lepsze jej odżywienie
- Zmniejszenie napięcia mięśniowego
- Przyspieszenie przemiany materii, zwiększenie potliwości
Źródło:
https://www.gov.pl/web/5g/pole-elektromagnetyczne-co-to-jest-i-jak-dziala-na-organizm
CIOP-BIP
Zintegrowana platforma Edukacyjna
Publikacje naukowe