Język inkluzywny: dlaczego jest potrzebny i jak go stosować na co dzień. | Politechnika Gdańska

Język nieustannie się zmienia, a wraz z nim nasze podejście do jego użycia również ewoluuje. Wprowadzenie języka wrażliwego, na przykład neutralnego płciowo i wolnego od uprzedzeń, umożliwia odejście od przestarzałych wyobrażeń dotyczących mężczyzn, kobiet, osób z niepełnosprawnościami oraz innych grup społecznych. Taka ewolucja językowa sprzyja szerszej akceptacji i zrozumieniu zróżnicowanych doświadczeń ludzi. To, jak się wypowiadamy, odzwierciedla nasze postawy i przekonania, dlatego wybór odpowiedniego języka ma kluczowe znaczenie. Czasami nawet nieświadome użycie niestosownych form może wyrażać nasze uprzedzenia, tym samym wykluczając różne osoby.

Komunikacja w języku inkluzywnym jest wolna od uprzedzeń i skupia się na uznawaniu wartości każdej osoby, niezależnie od jej cech, takich jak płeć, orientacja seksualna, brak pełnej sprawności, wiek, pochodzenie społeczne, wyznanie, religia, przekonania, status rodzinny czy materialny.

Poniżej przedstawiono kilka wskazówek, które zwiększą świadomość na różnorodność i zapobiegną stygmatyzacji. Oto przykłady, jak można przekształcić dyskryminujące sformułowania na bardziej inkluzywne i neutralne:

1. Zamiast stereotypowych określeń płci:
   • Mężczyźni powinni być silni i nie okazywać słabości. → Każda osoba, niezależnie od płci ma prawo do okazywania emocji i wrażliwości.
2. Dyskryminujące słownictwo:
   • Kobiety nie potrafią być liderami → Ta praca jest odpowiednia dla wszystkich, którzy mają odpowiednie umiejętności w zakresie zarządzania zespołami ludzkimi, bez względu na płeć.
3. Używanie terminów bez uwzględnienia różnorodności:
   • Wszyscy nasi klienci to panowie → Nasi klienci są różnorodni, co jest dla nas wartością.
4. Wykluczające odniesienia do orientacji seksualnej:
   • Nie ma potrzeby mówić o tolerancji dla innych orientacji → Ważna jest akceptacja różnorodności całego społeczeństwa.
5. Używanie języka, który uwzględnia osoby z niepełnosprawnościami:
   • Osoby niepełnosprawne nie nadają się do pracy → Osoby z niepełnosprawnościami mają prawo do pełnego uczestnictwa w życiu zawodowym.
6. Wiekowe stereotypy:
   • Młode osoby nie mają doświadczenia → Młode osoby mogą wnieść nowe spojrzenie i energię do każdego zespołu nawet jeżeli nie mają dużego doświadczenia.
7. Stereotypowe postrzeganie zdolności intelektualnych:
   • Chłopcy są lepsi w naukach ścisłych, a dziewczynki w humanistycznych → Każda osoba ma potencjał do osiągania wyników w różnych dziedzinach.

Przekształcając takie sformułowania, możemy tworzyć bardziej otwarte, przyjazne i inkluzywne środowisko, które docenia różnorodność i promuje równość. Włączając wszystkie osoby, w tym osoby studiujące oraz pracujące do naszej grupy odbiorczej – niezależnie od tego, czy chodzi o wystąpienia, komunikaty pisemne czy codzienną komunikację – zapewniamy, że każda osoba czuje się uwzględniona i utożsamia się z przekazem, który kierujemy do społeczności i zespołów w organizacjach, instytucjach czy na uczelniach.